Hướng dẫn cách xử lý van bị kẹt hiệu quả từ chuyên gia

Cách xử lý van bị kẹt luôn là vấn đề khiến nhiều đơn vị vận hành phải đau đầu. Bởi nó vừa gây gián đoạn cho hệ thống, vừa gây thất thoát lưu chất và tăng nguy cơ gây mất an toàn. Và trong bài viết này, Tuấn Hưng Phát sẽ hướng dẫn bạn cách xử lý van bị kẹt một cách bài bản, nhanh chóng theo kinh nghiệm thực tế. Mời các bạn cũng theo dõi!

Nguyên tắc cần tuân thủ khi xử lý van bị kẹt

Trước khi áp dụng bất kỳ cách xử lý van bị kẹt nào, an toàn luôn là yếu tố được đặt lên hàng đầu. Vì van sẽ làm việc trong nhiều môi trường hoạt động khác nhau như: áp suất lớn, nhiệt độ cao, môi trường chứa hóa chất, axit,… 

Nên trước khi can thiệp cần giới hạn toàn bộ hệ thống để tránh dẫn dễ tai nạn nghiêm trọng. Do đó, trước hết cần ngắt dòng chảy đi qua, khóa các năng lượng liên qua.

Ngoài ra, cần kiểm tra xem van đang gặp sự cố là loại nào. Bởi với mỗi loại sẽ có cách xử lý khác nhau.

Nguyên tắc an toàn cơ bản:

• Ngắt các nguồn điện, khí nén, áp suất.
• Xả hết lưu chất còn trong đường ống.
• Trang bị đầy đủ đồ bảo hộ lao động.
• Không dùng lực mạnh khi chưa xác định nguyên nhân.

>>> Để xác nhận nguyên nhân van bị kẹt, các bạn có thể tìm hiểu chi tiết trong bài viết này!

Cách xử lý van bị kẹt do cặn bẩn và tạp chất tích tụ

Việc tích tụ các cặn bẩn, tạp chất tại các bộ phận chuyển động là điều không tránh khỏi. Và cách xử lý tốt nhất là nên tập trung vào làm sạch. 

Các cặn bẩn thường tích tụ ở trục ty, đĩa van, bi van, bề mặt gioăng làm kín,… Khi lượng cặn đủ lớn sẽ khiến van đóng mở không kín hoàn toàn.

Bạn có biết cách xử lý van bị kẹt khi có tạp chất tích tụ lai ở bộ phận chuyển động?

Cách xử lý:

• Tháo van ra khỏi đường ống (nếu có thể).
• Vệ sinh toàn bộ bề mặt bằng dung dịch làm sạch chuyên dụng.
• Dùng bàn chải mềm hoặc khí nén để loại bỏ cặn cứng đầu.
• Kiểm tra và làm sạch cả đường ống xung quanh van.

Trong nhiều trường hợp không cần thay thế linh kiện, mà chỉ cần vệ sinh đúng cách sẽ giúp van hoạt động bình thường.

Cách xử lý van bị kẹt do thiếu bôi trơn và ma sát lớn

Việc không bôi trơn van định kỳ sẽ khiến các bộ phận chuyển động như: trục van, bánh răng, khớp nối,.. sẽ bị tăng ma sát lớn. Từ đó, khiến van khó vận hành. 

Đây cũng là một trong những trường hợp hay gặp trong các hệ thống làm việc liên tục hay môi trường nhiệt độ cao.

Cách xử lý:

• Tháo bộ phận truyền động (tay gạt, hộp số, actuator).
• Vệ sinh sạch lớp dầu cũ, đã bị khô hay nhiễm bẩn.
• Tra lại bằng mỡ chuyên dụng.
• Kiểm tra độ trơn tru trước khi lắp lại.

Việc bôi trơn đúng loại và đúng chu kỳ cũng giúp van tăng tuổi thọ đáng kể.

Cách xử lý van bị kẹt do rỉ sét, ăn mòn và oxy hóa

Trong các môi trường bị ẩm ướt, hóa chất hay nước biển,.. van rất dễ bị ăn mòn, bề mặt bị oxy hóa. Từ đó, khiến van xuất hiện tình trạng bị rỉ sét, gồ ghề, làm tăng ma sát và rất dễ bị kẹt.

Trong trường hợp này cần đánh giá mức độ hư hỏng để đưa ra cách xử lý van bị kẹt phù hợp. Nếu rỉ sét nhẹ thì van vẫn phục hồi được. 

Trong các môi trường ẩm ướt hay hóa chất cũng khiến van dễ bị ăn mòn, oxy hóa

Cách xử lý cụ thể:

• Dùng dung dịch tẩy rỉ chuyên dụng để làm sạch bề mặt.
• Chà nhẹ bằng bàn chải kim loại mịn.
• Phủ lớp chống ăn mòn hoặc dầu bảo vệ sau khi vệ sinh.

Đối với tình trạng bị rỉ sét quá nhiều sẽ làm van bị hao mòn, gây biến dạng đĩa van. Giải pháp lúc này cần phải thay thế linh kiện hoặc van để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tốt nhất.

Cách xử lý van bị kẹt do lắp đặt sai kỹ thuật

Việc lắp đặt sai kỹ thuật như: 

• Lắp sai chiều dòng chảy
• Siết bulong quá chặt
• Không vệ sinh đường ống trước khi lắp đặt

Đều là nguyên nhân khiến van bị kẹt. Trong trường hợp này, việc cố gắng vận hành sẽ càng khiến tình trạng nghiêm trọng hơn.

Cách xử lý:

• Tháo van và kiểm tra lại hướng lắp đặt.
• Điều chỉnh lực siết bulong theo đúng khuyến nghị. Nên siết bulong đều nhau theo hình chữ X.
• Cần căn chỉnh van đồng tâm với đường ống.

Sau khi đã lắp đặt xong, nên vận hành thử trước khi đưa vào sử dụng chính thức.

Cách xử lý van bị kẹt do vận hành sai áp suất và nhiệt độ

Các loại van đều được thiết kế chịu được mức áp suất và nhiệt độ nhất định. Vì thế, khi sử dụng thiết bị trong môi trường vượt ngưỡng chịu được sẽ khiến các bộ phận bị nứt vỡ, giãn nở hay biến dạng, gây kẹt. 

Đây cũng là nguyên nhân thường gặp tại các hệ thống hơi nóng, hóa chất, dầu nóng. 

Cách xử lý:

• Nên giảm mức áp suất và nhiệt độ cho phép. 
• Kiểm tra tình trạng biến dạng của thân, trục và đĩa van.
• Nên thay thế thiết bị nếu đã vượt ngưỡng chịu tải. 

Để đảm bảo hệ thống hoạt động lâu dài, tốt nhất là đọc kỹ các thông số của van để phù hợp với hệ thống ngay từ đầu.

Cách xử lý van bị kẹt đối với van điện từ và van điều khiển

Van điện từ hay van điều khiển sẽ có thêm các bộ phận như: cuộn coil, bộ truyền động điện, khí nén. Nên khi van bị kẹt có thể là do từ cả phần cơ đến phần điều khiển.

Các cuộn coil, bộ truyền động điện, khí nén cũng có thể là nguyên nhân khiến van bị kẹt

Cách xử lý:

• Kiểm tra nguồn điện cấp cho cuộn coil.
• Đo điện trở coil để phát hiện hỏng hóc.
• Vệ sinh lõi từ và lò xo hồi.

Nếu coil cháy hoặc bộ điều khiển hỏng, cần thay thế đúng loại để đảm bảo an toàn.

Quy trình xử lý van bị kẹt tại hiện trường

Một quy trình chuẩn giúp kỹ thuật viên xử lý nhanh và đúng:

• Cô lập hệ thống.
• Xác định loại van và nguyên nhân kẹt.
• Vệ sinh – bôi trơn – kiểm tra linh kiện.
• Vận hành thử nghiệm.

Việc đưa ra các checklist này sẽ giúp các kỹ thuật viên hạn chế sai sót và giảm thời gian dừng máy. Từ đó, giúp tối ưu chi phí bảo trì, bảo dưỡng.

Cách xử lý van bị kẹt từ gốc

Phòng luôn tốt hơn sửa. Để hạn chế tối đa tình trạng van bị kẹt, các bạn nên áp dụng các giải pháp dài hạn như:

Giải pháp phòng ngừa:

• Bảo trì định kỳ theo kế hoạch.
• Lắp lọc y trước van.
• Lựa chọn kỹ thông số van như: vật liệu, áp suất và nhiệt độ,… phù hợp môi trường.
• Đào tạo nhân sự vận hành đúng quy trình.

Khi hệ thống được thiết kế và vận hành đúng, sự cố van bị kẹt sẽ giảm đáng kể.

Việc tìm cách xử lý van bị kẹt từ gốc hay những sự cố tức thời sẽ giúp hệ thống vận hành ổn định, an toàn và tiết kiệm chi phí lâu dài. Nếu hệ thống thường xuyên gặp tình trạng van bị kẹt, hãy xem xét lại toàn bộ quy trình bảo trì và lựa chọn đúng thiết bị.

Nếu gặp thêm các tình trạng van bị kẹt nào không có trong bài viết, bạn cũng có thể liên hệ ngay với Tuấn Hưng Phát. Chúng tôi sẽ có đội ngũ kỹ thuật hỗ trợ giải đáp nhanh chóng, giúp tối ưu hiệu quả vận hành. 

Mọi thông tin cần hỗ trợ, xin liên hệ qua:

• Hotline: 0915.891.666
• Website: https://tuanhungphat.vn
• Email: Kinhdoanh@tuanhungphat.vn
• VP đại diện: LK37/11 KĐT Phú Lương, Phường Kiến Hưng, TP Hà Nội.