Van Màng Là Gì?

Van màng là gì? Đây là câu hỏi thường gặp khi tìm hiểu về các thiết bị điều khiển dòng chảy trong các ngành công nghiệp. Van màng được sử dụng phổ biến trong các hệ thống xử lý chất lỏng và khí, đặc biệt là trong các ứng dụng yêu cầu độ chính xác cao như ngành hóa chất, thực phẩm, dược phẩm. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về van màng, cấu tạo, và ứng dụng thực tế của chúng.

Van màng là gì?

Van màng (tên tiếng Anh: Diaphragm Valve) là một loại van công nghiệp được thiết kế đặc biệt với bộ phận đóng mở dòng chảy bằng màng đàn hồi (diaphragm). Màng này thường được làm từ cao su hoặc vật liệu tổng hợp như EPDM, PTFE, NBR, có khả năng chịu ăn mòn, chịu nhiệt và đảm bảo độ kín tuyệt đối cho hệ thống.

Cùng tìm hiểu khái niệm van màng là gì?

Khác với các loại van thông thường như van bi hay van cổng, van màng không có tiếp xúc trực tiếp giữa lưu chất và các bộ phận chuyển động của thân van. Chính đặc điểm này giúp van hoạt động ổn định, giảm thiểu rò rỉ và hạn chế tối đa nguy cơ nhiễm bẩn, đặc biệt trong các ngành yêu cầu cao về vệ sinh như thực phẩm, dược phẩm và hóa chất tinh khiết.

Chi tiết cấu tạo van màng

Một van màng tiêu chuẩn thường gồm 3 bộ phận chính:

Mặt cắt chi tiết cấu tạo van màng

Thân van (Body):

• Là phần chịu áp lực dòng chảy, thường được chế tạo từ gang, inox, nhựa PVC, hoặc thép không gỉ.
• Bên trong thân van có khoang dòng chảy được thiết kế hình vòm hoặc dạng thẳng, giúp lưu chất đi qua êm và hạn chế tổn thất áp suất.

Màng van (Diaphragm):

• Là bộ phận quan trọng nhất, đóng vai trò ngăn cách lưu chất với phần nắp và bộ truyền động phía trên.
• Khi van đóng, màng được ép xuống sát bề mặt đế van, ngăn dòng chảy.
• Khi van mở, màng được nâng lên, cho phép lưu chất đi qua tự do.
• Màng thường được làm từ cao su tổng hợp (EPDM, NBR) hoặc PTFE để phù hợp với các môi trường hóa chất ăn mòn.

Bộ truyền động (Actuator):

Có thể là tay quay thủ công, điều khiển điện, hoặc điều khiển khí nén. Khi tác động lực, trục truyền động sẽ nâng hoặc hạ màng, tương ứng với quá trình mở hoặc đóng van.

Nhờ nguyên lý đóng mở bằng lực ép màng lên đế van, van màng có thể đảm bảo độ kín cao mà không cần bôi trơn hay bảo dưỡng phức tạp. Ngoài ra, dòng chảy qua van tương đối êm, giảm rung và tiếng ồn.

Hình ảnh chi tiết về cách thức hoạt động của van màng

>> Ngoài ra, các bạn có thể tìm hiểu thêm về dòng van bướm tín hiệu điện là gì tại đây!

Ưu điểm và nhược điểm của van màng

Ưu điểm vượt trội của van màng

• Kín tuyệt đối – chống rò rỉ: nhờ sử dụng màng đàn hồi ép sát đế van, lưu chất không tiếp xúc với bộ phận truyền động, đảm bảo an toàn tuyệt đối.
• Phù hợp môi trường ăn mòn: màng EPDM, PTFE, FKM chịu được axit, kiềm, dung môi, lý tưởng cho ngành hóa chất, xử lý nước, dược phẩm.
• Ít bảo dưỡng: cấu tạo đơn giản, không cần bôi trơn, dễ thay màng.
• Hoạt động êm, giảm rung: cơ chế đóng mở nhẹ nhàng, hạn chế tiếng ồn.
• Đảm bảo vệ sinh: không nhiễm bẩn lưu chất, phù hợp cho hệ thống nước sạch, thực phẩm, dược phẩm.

Nhược điểm

• Giới hạn áp suất và nhiệt độ: thường chỉ dùng cho hệ thống dưới 10 bar và dưới 150°C.
• Màng dễ hư nếu chọn sai vật liệu: dùng sai môi trường có thể làm màng biến dạng hoặc nứt.
• Không phù hợp lưu chất có hạt rắn: dễ gây mài mòn hoặc kẹt màng.

Ứng dụng của van màng trong thực tế

Tính ứng dụng thực tế của van màng trong các hệ thống công nghiệp

• Hệ thống nước sạch & nước thải: 
• Ngành thực phẩm – đồ uống
• Ngành dược phẩm
• Ngành hóa chấ
• Nhà máy và trạm bơm công nghiệp

Phân loại van màng phổ biến trên thị trường

Phân loại theo vật liệu thân van

Van mang có sẵn các loại chất liệu: nhựa, inox, gang, thép

Van màng nhựa (PVC, PP, PVDF):

Thường dùng trong các hệ thống hóa chất, nước thải, phòng thí nghiệm, nơi lưu chất có tính ăn mòn cao. Ưu điểm là chống gỉ, nhẹ, giá rẻ, nhưng chịu nhiệt và áp suất thấp.

Van màng inox (304, 316, 316L):

Được sử dụng phổ biến trong ngành thực phẩm, dược phẩm và nước sạch nhờ khả năng chống ăn mòn, vệ sinh cao và tuổi thọ bền. Loại inox 316L đặc biệt phù hợp với môi trường vô trùng hoặc nước tinh khiết.

Van màng gang

Thân gang có độ bền cơ học tốt, chịu được áp suất trung bình, thường dùng trong hệ thống nước, trạm bơm, xử lý nước thải. Giá thành hợp lý, dễ bảo trì.

Van màng thép hoặc thép phủ cao su

Phù hợp cho môi trường nhiệt độ cao hoặc áp suất lớn, ví dụ trong các nhà máy công nghiệp nặng hoặc hệ thống dầu khí. Tuy nhiên, giá thành cao hơn và trọng lượng lớn.

Phân loại theo cơ cấu điều khiển

Sẵn hàng van màng với kiểu điều khiển điện, khí nén, tay quay

Van màng tay quay:

Là loại phổ biến nhất, vận hành bằng tay quay hoặc vô-lăng. Ưu điểm là giá rẻ, dễ sử dụng, dễ điều chỉnh lưu lượng. Phù hợp cho hệ thống có tần suất đóng mở thấp.

Van màng điều khiển điện:

Sử dụng bộ truyền động điện (electric actuator) để đóng mở tự động, thích hợp cho hệ thống tự động hóa, điều khiển từ xa. Độ chính xác cao, vận hành ổn định.

Van màng điều khiển khí nén:

Dùng áp suất khí nén để tác động màng van, giúp đóng/mở nhanh và an toàn. Thường xuất hiện trong các nhà máy sản xuất liên tục như hóa chất, dược phẩm, hoặc xử lý nước công nghiệp.

Phân loại theo kiểu kết nối

Van màng nối ren

Phù hợp cho đường ống nhỏ (DN15 – DN50), lắp đặt đơn giản, dễ tháo lắp khi bảo trì. Thường dùng trong hệ thống dân dụng hoặc thí nghiệm quy mô nhỏ.

Van màng mặt bích

Là dạng kết nối phổ biến nhất trong công nghiệp, đảm bảo độ kín cao, chịu áp suất và rung động tốt. Dễ dàng tháo lắp khi bảo dưỡng. Phù hợp với hệ thống nước, hóa chất, và xử lý chất lỏng công nghiệp.

Van màng hàn

Được hàn trực tiếp vào đường ống, mang lại độ kín tuyệt đối, tránh rò rỉ. Thường sử dụng trong ngành dược phẩm, thực phẩm và các hệ thống yêu cầu vô trùng, nơi không cho phép có mối nối cơ học.

Van màng là thiết bị điều khiển dòng chảy có độ kín cao, chống ăn mòn tốt, phù hợp cho nhiều ngành như nước, hóa chất, thực phẩm, dược phẩm.

Khi chọn van, cần lưu ý vật liệu và môi trường làm việc để đảm bảo hiệu quả và độ bền.

Liên hệ Tuấn Hưng Phát để được tư vấn và chọn sản phẩm phù hợp nhất.