Nguyên nhân van bi khó xoay do đâu?

Bạn đang gặp tình trạng van bi khó xoay, mở – đóng không trơn tru như ban đầu? Đây là sự cố khá phổ biến trong các hệ thống nước, khí nén, hơi và hóa chất. Nguyên nhân có thể đến từ lắp đặt sai kỹ thuật, cặn bẩn bám lâu ngày hay điều kiện vận hành khắc nghiệt. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân van bi khó xoay và gợi ý cách khắc phục hiệu quả để hệ thống luôn vận hành ổn định.

Dấu hiệu nhận biết van bi khó xoay

Van bi khó xoay khiến khó thao tác đóng/mở 

Trong quá trình vận hành, việc phát hiện sớm van bi gặp sự cố sẽ giúp tránh được hư hỏng lớn hơn. Một số dấu hiệu thường gặp:

Khó thao tác mở/đóng

Khi van bi hoạt động bình thường, người dùng có thể dễ dàng xoay tay gạt 90° để đóng hoặc mở dòng chảy. Nếu thao tác trở nên nặng, phải dùng nhiều lực mới xoay được, đó là dấu hiệu van đang gặp vấn đề.

Cảm giác cứng khi xoay tay gạt hoặc tay quay

Tay gạt hoặc vô lăng quay không còn mượt, xuất hiện tình trạng khựng lại hoặc bị “kẹt” ở một số vị trí. Điều này cho thấy trục van, bi van hoặc gioăng có thể bị mài mòn, kẹt cặn hoặc không được bôi trơn đúng cách.

Rò rỉ hoặc tiếng kêu bất thường

Khi xoay van, nếu xuất hiện tiếng rít, tiếng lạch cạch hoặc tình trạng rò rỉ nước, khí tại vị trí trục van, mặt bích… thì đây là dấu hiệu rõ ràng van bi đang xuống cấp. Nếu không xử lý kịp thời, sự cố có thể dẫn đến rò rỉ nghiêm trọng hoặc hỏng hoàn toàn van.

>>> Bạn cũng có thể tìm hiểu cách lắp đặt van bi đúng kỹ thuật trong bài viết này!

Nguyên nhân van bi khó xoay

Nguyên nhân van bi khó xoay có thể là do lắp sai kỹ thuật, bị rỉ sét,…

Có nhiều lý do khiến van bi vận hành không còn trơn tru. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

Lắp đặt sai kỹ thuật

Van không thẳng hàng với đường ống: Khi lắp lệch, trục và bi van chịu áp lực không đều, dẫn đến kẹt hoặc khó xoay.

Sử dụng bulong quá chặt gây ép van: Siết quá lực khiến thân van bị biến dạng, làm bi van mất độ cân bằng khi xoay.

Bị bám cặn hoặc rỉ sét

Trong môi trường nước, hóa chất hoặc hơi: Tạp chất, cặn bẩn hoặc hóa chất ăn mòn lâu ngày sẽ tích tụ, khiến bi van và gioăng bị kẹt.

Van lâu không sử dụng dẫn đến đóng cặn: Khi van ở trạng thái đóng/mở lâu ngày, lớp cặn bám dày trên bề mặt bi làm tay gạt cứng, khó thao tác.

Bảo dưỡng van chưa đúng cách

Không tra dầu mỡ hoặc chất bôi trơn định kỳ: Trục van và bi van hoạt động khô, dễ bị mài mòn và gây ma sát lớn khi xoay.

Không kiểm tra định kỳ trục và gioăng: Các bộ phận này xuống cấp dần theo thời gian, nếu không được thay thế hoặc vệ sinh sẽ dẫn đến kẹt cứng.

Nhiệt độ và áp suất vượt mức thiết kế

Mỗi loại van bi được thiết kế cho một mức áp suất và nhiệt độ nhất định.

Nếu vận hành trong môi trường vượt quá thông số cho phép, vật liệu gioăng và bi van có thể biến dạng, làm giảm độ linh hoạt khi đóng mở.

Cách khắc phục và phòng ngừa van bi khó xoay

Nên vệ sinh và tra dầu định kỳ để ngừa van bi khó xoay

Để đảm bảo van bi luôn vận hành trơn tru, cần kết hợp giữa xử lý sự cố và phòng ngừa ngay từ đầu. Một số giải pháp hiệu quả gồm:

Vệ sinh và tra dầu định kỳ

• Thường xuyên vệ sinh bi van, trục và các bề mặt tiếp xúc để loại bỏ bụi bẩn, cặn hoặc rỉ sét.
• Sử dụng mỡ bôi trơn chuyên dụng cho van công nghiệp, giúp giảm ma sát và kéo dài tuổi thọ van.

Kiểm tra và điều chỉnh bulong, lắp đặt đúng kỹ thuật

• Khi lắp đặt, cần căn chỉnh đúng tâm giữa van và đường ống để tránh lực ép lệch.
• Không siết bulong quá chặt; nên tuân theo lực siết khuyến nghị từ nhà sản xuất.

Chọn van bi phù hợp với môi trường và thông số kỹ thuật

• Đối với môi trường có hóa chất ăn mòn, nên chọn van bi inox hoặc có lớp phủ PTFE.
• Trong hệ thống áp suất và nhiệt độ cao, cần chọn loại van bi chuyên dụng để tránh biến dạng.
• Luôn tham khảo thông số kỹ thuật trước khi lắp đặt để đảm bảo van hoạt động trong phạm vi cho phép.

Lập lịch bảo dưỡng định kỳ

• Kiểm tra van theo chu kỳ 3 – 6 tháng, tùy thuộc vào tần suất sử dụng và môi trường.
• Thay thế gioăng, trục hoặc phụ kiện khi có dấu hiệu hư hỏng.
• Ghi chép lại quá trình bảo dưỡng để dễ dàng theo dõi tình trạng vận hành.

Tình trạng van bi khó xoay thường bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân như lắp đặt sai kỹ thuật, cặn bẩn tích tụ, bảo dưỡng chưa đúng cách hoặc vận hành vượt quá thông số thiết kế. Việc nhận biết sớm nguyên nhân van bi khó xoay với các dấu hiệu, tiến hành vệ sinh – bôi trơn định kỳ và lựa chọn van phù hợp sẽ giúp hệ thống luôn hoạt động ổn định, giảm thiểu rủi ro hư hỏng.

Nếu bạn đang gặp vấn đề với van bi hoặc cần tư vấn chọn giải pháp phù hợp cho hệ thống, đừng ngần ngại liên hệ với Tuấn Hưng Phát để được hỗ trợ chuyên nghiệp và nhanh chóng.