Loại van nào ít gây tụt áp nhất
Trong hệ thống đường ống, tụt áp là hiện tượng khiến lưu lượng giảm, thiết bị hoạt động kém hiệu quả và tiêu tốn năng lượng. Vậy loại van nào ít gây tụt áp nhất để đảm bảo dòng chảy ổn định? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân tụt áp, so sánh các loại van phổ biến và chọn được sản phẩm phù hợp cho hệ thống của mình.
Nguyên nhân gây tụt áp
Tụt áp là hiện tượng chênh lệch áp suất giữa đầu vào và đầu ra của đường ống hoặc thiết bị, xảy ra khi dòng chất lưu di chuyển qua hệ thống. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này, bao gồm:

Nguyên nhân gây tụt áp do ma sát đường ống, độ dài và kích thước đường ống
- Ma sát trong đường ống: Khi chất lỏng hoặc khí di chuyển, ma sát giữa dòng chảy và thành ống làm tiêu hao năng lượng, dẫn đến áp suất giảm dần.
- Cấu tạo và thiết kế của van: Một số loại van như van cầu, van điều tiết có cấu trúc đổi hướng dòng chảy, khiến lưu lượng bị cản trở và gây tụt áp đáng kể.
- Độ dài và kích thước đường ống: Đường ống càng dài, càng nhỏ thì tổn thất áp suất càng lớn do ma sát tăng.
- Cặn bẩn hoặc rỉ sét bên trong ống: Làm hẹp tiết diện dòng chảy, tăng trở lực và giảm áp suất.
- Lưu lượng dòng chảy quá cao: Khi tốc độ dòng chảy vượt mức cho phép, tổn thất áp suất tăng nhanh do ma sát và xoáy dòng.
So sánh mức độ tụt áp của các loại van phổ biến
Mỗi loại van có cấu tạo và nguyên lý hoạt động khác nhau, dẫn đến mức độ tụt áp cũng khác nhau khi chất lưu đi qua. Dưới đây là phân tích chi tiết từng loại:
Van cổng
Van cổng có cấu tạo thân thẳng, khi mở hoàn toàn, đĩa van nằm song song với dòng chảy, tạo ra tiết diện thông thoáng. Nhờ đó, tổn thất áp suất gần như không đáng kể. Đây là loại van có tụt áp thấp nhất, rất phù hợp cho hệ thống cần lưu lượng lớn và áp ổn định như đường ống cấp nước, dầu, hơi.

Loại van nào ít gây tụt áp nhất có thể kể đến van cổng
Van bướm
Cấu tạo đĩa van nằm giữa thân ống, dù khi mở hoàn toàn vẫn chiếm một phần tiết diện dòng chảy. Do đó, tụt áp ở mức trung bình – thấp hơn van cầu nhưng cao hơn van cổng và van bi. Ưu điểm của van bướm là nhẹ, giá thành thấp, dễ thao tác, nên vẫn được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống không yêu cầu áp cao.

van bướm là nhẹ, giá thành thấp, dễ thao tác
Van cầu
Đây là loại van có cấu tạo đổi hướng dòng chảy đến 2 lần (thường 90 độ), khiến tốc độ và áp suất giảm mạnh. Vì vậy, tụt áp qua van cầu là lớn nhất trong các loại van thông dụng. Tuy nhiên, van cầu lại cho khả năng điều tiết lưu lượng chính xác, nên vẫn được dùng trong các vị trí cần kiểm soát chặt chẽ.

Van cầu là loại van gây tụt áp nhiều nhất
Van bi
Van bi có lỗ xuyên tâm bên trong viên bi, khi mở hoàn toàn, dòng chảy đi qua gần như không bị cản trở. Nhờ đó, tụt áp rất thấp, tương đương hoặc thấp hơn van cổng. Loại van này phù hợp với hệ thống yêu cầu đóng mở nhanh, dòng lưu chất sạch, không có cặn.

Van bi là loại van ít gây tụt áp nhất
Van một chiều
Van một chiều cho phép dòng chảy đi theo một hướng duy nhất, hoạt động nhờ áp lực chất lưu và lực đàn hồi lò xo (nếu có). Mức tụt áp phụ thuộc vào thiết kế: loại lò xo hoặc đĩa xoay sẽ tạo ra lực cản khác nhau. Nhìn chung, van một chiều có tụt áp trung bình, cần được chọn đúng loại để tránh ảnh hưởng đến lưu lượng tổng thể của hệ thống.

Van 1 chiều có mức tụt áp phụ thuộc vào từng thiết kế
Nhìn chung, mỗi loại van có đặc điểm thiết kế riêng dẫn đến mức tụt áp khác nhau. Trong đó, van bi và van cổng được đánh giá là ít gây tụt áp nhất nhờ cấu tạo dòng chảy gần như thẳng. Van bướm và van một chiều có mức tụt áp trung bình, phù hợp với các hệ thống không yêu cầu áp suất tuyệt đối ổn định. Riêng van cầu là loại gây tụt áp cao nhất do dòng chảy phải đổi hướng nhiều lần khi đi qua thân van.
Bạn đang cần tìm loại van phù hợp với hệ thống và tránh hiện tượng gây tụt áp, hãy liên hệ với Tuấn Hưng Phát để được hỗ trợ tốt nhất.
Ngày cập nhật lần cuối: 06/11/2025



