Lò hơi: Cấu tạo & nguyên lý làm việc

4.5/5 - (4 bình chọn)

Lò hơi là gì?

Lò Hơi hay còn được gọi tên khác là Nồi Hơi. Trên nguyên lý chung của lò hơi công nghiệp là sử dụng nhiên liệu để đun sôi nước và tùy loại lò hơi mà nhiên liệu đun nóng có thể là: chất rắn (như củi, than, gỗ…), chất lỏng (như dầu…), hoặc khí (như gas).

he-thong-lo-hoi

Nguyên lý hoạt động của lò hơi cũng khá đơn giản. Lò hơi hoạt động chủ yếu dựa vào nhiệt lượng sinh ra của nhiên liệu, biến thành nhiệt năng của hơi nước.

Lò hơi ngày càng ứng dụng rộng rãi và đóng vai trò nhiều hơn trong công nghiệp như nhà máy hóa chất, nước giải khát, bia rượu, chế biến thực phẩm…và nó được phân thành nhiều loại khác nhau dựa vào chế độ đốt nhiên liệu trong buồn lửa, chế độ tuần hoàn nước.

Hơi này được cung cấp cho các quá trình sản xuất công nghiệp như gia nhiệt cho không khí để sấy, rửa thiết bị, cung cấp nhiệt trong các nhà máy dệt, sản xuất đường, hóa chất, rượu bia và nước giải khát…trong trường hợp này hơi sử dụng được gọi là hơi bão hòa (Saturated Steam).

Ngoài ra, trong công nghệ cao, các nhà máy nhiệt điện dùng tuabin hơi để vận hành máy phát điện thì hơi được sử dụng được gọi là hơi quá nhiệt (Superheated Steam). Tuỳ thuộc vào nhu cầu sử dụng của từng công nghệ khác nhau mà đơn vị sử dụng có thể lựa chọn Lò hơi thích hợp với từng nhà máy.

Chúng ta sẽ đi sâu một chút về các khái niệm bên trên

Hơi bão hòa Saturated Steam là gì?

Hơi nước bão hòa là loại hơi nước xảy ra khi các pha lỏng và pha khí của nước tồn tại đồng thời ở 1 môi trường nhiệt độ và áp suất nhất định. Hay nói theo cách khác hơi nước ở trạng thái cân bằng với nước nóng. Trong điều kiện bão hòa, nước bị bay hơi có tốc độ bằng với tốc độ ngưng tụ nước.

Hơi quá nhiệt Superheated Steam là gì?

Nó cũng khá giống như hơi bão hoà, nhưng đối với hơi quá nhiệt thì sau khi ta có một áp suất và nhiệt độ hơi nóng nhất định của hơi bão hoà. Do nhu cầu sử dụng nhiệt cao hơn, khi đó ta sẽ sử dụng bộ gia nhiệt bên ngoài để sấy hơi hoàn toàn khô giúp đạt được nhiệt độ hơi cao hơn nhiệt độ hơi bảo hoà. Khi toàn bộ nước bị bốc hơi, bất kỳ sự gia tăng nhiệt nào sau đó làm tăng nhiệt độ của hơi nước quá mức nhiệt độ hơi bão hòa được gọi là hơi quá nhiệt.

Cấu tạo & nguyên lý hoạt động của lò hơi

Cấu tạo lò hơi

Lò hơi có cấu tạo và nguyên lý hoạt động cũng khá đơn giản, sẽ được trình bày sau đây.

nguyen-ly-cau-tao-lo-hoi

Chú thích : 1. Vòi phun nhiên liệu + không khí; 2. Buồng đốt; 3. Phễu tro lạnh; 4. Đáy thải xỉ; 5. Dàn ống sinh hơi; 6. Bộ quá nhiệt bực xạ; 7. Bộ quá nhiệt nữa bức xạ; 8. Ống hơi lên; 9. Bộ quá nhiệt đối lưu; 10. Bộ hãm nước; 11. Bộ sấy không khí; 12. Bộ khử bụi; 13. Quạt khói; 14. Quạt Gió; 15. Bao hơi; 16. Ống nước xuống; 17. Ống góp nước.

Thành phần cơ bản của lò hơi

Hệ thống cấp nhiên liệu: được trang bị hoạt động một cách tự động hoặc bán tự động (bao gồm các thiết bị như xe xúc lật, xe múc, phễu chứa liệu, gầu tải, băng tải, vít tải…) được bố trí điều khiển một cách liên động, tự định lượng và tự cấp liệu cho lò hơi. Hệ thống cấp liệu còn được bố trí thêm cân khối lượng để xác định lượng nhiên liệu tiêu hao.

Hệ thống buồng đốt (Thân lò): Được thiết kế để đốt nhiên liệu cháy kiệt nhất có thể và hấp thụ nhiệt tốt nhất cho quá trình sinh hơi. Bao gồm các thiết bị như: buồng đốt, béc đốt, chùm ống hấp thụ bức xạ nhiệt, chùm ống sinh hơi.

Bộ thu hồi nhiệt (bộ hâm nước, bộ sấy không khí): Để tận dụng nhiệt lượng từ khói thải, tăng hiệu suất của lò hơi và giảm nhiệt độ khói thải ra môi trường.

Hệ thống lọc bụi: Có thể lựa chọn một số trong các thiết bị lọc bụi sau: lọc bụi túi vải, lọc bụi tĩnh điện, cyclone lọc bụi đa cấp, tháp lọc bụi ướt, bể lắng tro để xử lý tro bụi từ quá trình cháy nhiên liệu của lò hơi. Mục đích để cho khói thải khi ra khỏi ống khói đảm bảo được các tiêu chuẩn môi trường do nhà nước quy định.

Quạt hút và ống khói: Khói thải sau khi đã được tận dụng nhiệt, xử lý lọc bụi qua nhiều cấp sẽ được quạt hút đẩy lên ống khói và thải ra mồi trường.

Hệ thống cấp nước lò hơi: Hệ thống nước cấp cung cấp nước cho nồi hơi và tự động điều chỉnh để đáp ứng nhu cầu hơi. Nước được cung cấp cho lò hơi được chuyển đổi thành hơi được gọi là nước cấp. Các nguồn nước cấp là:

  • Hơi nước ngưng tụ hoặc ngưng tụ được trả lại từ các quy trình.
  • Nước bổ sung là nước thô phải đến từ nguồn bên ngoài hệ thống lò hơi và các quy trình của nhà máy.
Mặt cắt lò hơi

Mặt cắt lò hơi

Hệ thống hơi: Hệ thống hơi thu thập và kiểm soát hơi nước được tạo ra trong nồi hơi. Hơi nước được dẫn qua một hệ thống đường ống đến điểm sử dụng. Trong toàn hệ thống, áp suất hơi được điều chỉnh bằng van và được kiểm tra bằng đồng hồ đo áp suất hơi.

Hệ thống nhiên liệu: Hệ thống nhiên liệu bao gồm tất cả các thiết bị được sử dụng để cung cấp nhiên liệu cho buồng đốt để tạo ra nhiệt cần thiết. Các thiết bị cần thiết trong hệ thống nhiên liệu phụ thuộc vào loại nhiên liệu được sử dụng trong hệ thống.

Nguyên lý hoạt động của lò hơi

Nguyên lý của lò hơi chủ yếu dựa vào nhiệt lượng sinh ra từ nhiên liệu, sau đó được biến thành nhiệt năng của hơi nước. Hơi này được cung cấp cho các quá trình công nghiệp như thêm nhiệt cho không khí để thực hiện quá trình sấy, rửa thiết bị, cung cấp nhiệt trong các nhà máy dệt, đường, hóa chất, rượu bia, nước giải khát…Trong trường hợp này hơi sử dụng là hơi bão hòa. Ngoài ra, các nhà máy nhiệt điện dùng tuabin hơi để chạy máy phát điện thì hơi được sử dụng là hơi quá nhiệt.

Hoạt động của lò hơi

Hoạt động của lò hơi

Một lớp các hạt rắn được cho là chất lỏng khi chất lỏng điều áp chất lỏng hoặc khí) được truyền qua môi trường và làm cho các hạt rắn hoạt động giống như một chất lỏng trong một số điều kiện nhất định. Fluidized (tầng sôi) gây ra sự chuyển đổi trạng thái của các hạt rắn từ tĩnh sang động. Đốt tầng sôi là sự cháy của nhiên liệu rắn trong các điều kiện nêu trên.

Có 2 loại buồng đốt lò hơi tầng sôi chính:

  • Đốt cháy tầng sôi bong bóng (BFBC)
  • Đốt cháy tầng sôi tuần hoàn (CFBC).

FBC bong bóng được sử dụng cho nhiên liệu có giá trị nhiệt trị thấp hơn như trấu. Theo cách sắp xếp như vậy, các yếu tố chính dẫn đến sự hóa lỏng như sau:

  • Kích thước hạt nhiên liệu rắn
  • Hỗn hợp nhiên liệu không khí

Quá trình đốt cháy tầng sôi diễn ra khi quạt gió cưỡng bức cung cấp không khí cho buồng đốt của lò hơi. Trong buồng đốt, nhiên liệu được cấp lên trên ghi và được làm nóng trước khi tạo lớp sôi, không khí đi vào ghi lò từ các nấm phun gió được lắp trên mặt ghi. Và phía trên vòi phun, được rải một lớp cát để chống lại chuyển động đi lên của không khí.

Nhưng với vận tốc đủ lớn, khi áp suất của không khí cân bằng với trọng lượng của cát, hiện tượng tạo ra lớp sôi của nhiên liệu trong buồng đốt sẽ xảy ra. Nhiên liệu được cấp vào phễu liệu trung gian bằng băng tải, và được đưa trực tiếp vào buồng đốt nhờ một hệ thống vít tải được điều khiển tự động theo công suất tiêu thụ hơi.

Nhiệt thoát ra trong quá trình đốt cháy nhiên liệu trong buồng đốt tầng sôi làm nóng các ống trao đổi nhiệt được bố trí xung quanh và tạo ra hơi nước. Những ưu điểm chính của lò hơi tầng sôi, Fluidized Bed là tăng cường hiệu quả nhiệt, loại bỏ tro dễ dàng.

Một loại khác của dạng buồng đốt tầng sôi là đốt cháy tầng sôi tuần hoàn; nó được áp dụng cho nhiên liệu có giá trị gia nhiệt cao hơn. Trong đó, nhiên liệu chưa cháy được đưa trở lại buồng đốt với sự trợ giúp của quạt và ống dẫn cưỡng bức, đảm bảo đốt cháy kiệt nhiên liệu và sinh nhiệt tối đa.

Ngoài ra, tốc độ của không khí trong CFBC tương đối cao hơn so với BFBC. Một trong những nhược điểm chính là tiêu thụ điện năng cho các quạt cao áp để tạo lớp sôi trong buồng đốt. Các động cơ được lắp đặt cho quạt cao áp tiêu thụ nhiều năng lượng hơn so với động cơ được lắp đặt trong cùng công suất lò hơi khác như lò hơi đốt gỗ, củi… Hiện nay nhờ công nghệ được cải tiến, người ta còn phát triển lò hơi đốt điện sử dụng năng lượng điện ít gây ảnh hưởng đến môi trường hơn, tiện lợi và an toàn hơn.

Các thiết bị đi kèm với lò hơi

  • Bồn bể chứa nước
  • Thiết bị trao đổi nhiệt
  • Bộ hâm nước
  • Bộ sấy không khí
  • Cá cyclone lọc bụi
  • Thiết bị lọc bụi túi vải
  • Thiết bị lọc bụi tĩnh điện
  • Tháp dập bụi
  • Bể dập bụi
  • Bể lắng tro

Ngoài ra, không thể không kể đến các loại van công nghiệp là thiết bị không thể thiếu trong các hệ thống lò hơi, cụ thể van an toàn, van giảm áp, van cổng, van một chiều…Chức năng của chúng là điều chỉnh áp suất, đảm bảo hệ thống hơi hoạt động an toàn và trơn tru.

Ứng dụng của lò hơi

Như chúng ta đã biết, với chức năng tạo ra nguồn năng lượng an toàn, tiện lợi phục vụ cho các yêu cầu về nhiệt. Hiện nay, lò hơi được sử dụng rộng rãi trong rất nhiều lĩnh vực, hệ thống và tùy vào nhu cầu sử dụng để lựa chọn công suất. Dưới đây là một số ứng dụng điển hình của lò hơi:

  • Trong chế biến thực phẩm

Nồi hơi được ưa chuộng khá nhiều trong các nhà máy sản xuất, chế biến thực phẩm, đồ uống cụ thể được lắp đặt trong hệ thống dây chuyền sản xuất các loại thực phẩm đóng hộp như thịt, trứng, sữa, rượu, bia… Nhiệm vụ sấy khô hoặc đun nóng, khử trùng các sản phẩm.

  • Trong ngành điện năng

Lò hơi được lắp đặt với nhiệm vụ sản xuất hơi, tạo ra dòng hơi có động năng cao để truyền động năng lên các cánh động của tuabin hơi. Mục đích để làm quay trục tuabin của máy phát điện, giúp máy phát điện tạo ra điện năng để sử dụng.

Ứng dụng lò hơi trong sản xuất điện năng

Ứng dụng lò hơi trong sản xuất điện năng

  • Trong ngành công nghiệp sản xuất giấy

Lò hơi được sử dụng để tạo ra nguồn nhiệt hơi để phục vụ các công đoạn trong quy trình sản xuất, ví dụ: hồ, nấu bột giấy, xeo giấy, hấp giấy và sấy giấy.

  • Trong ngành chế biến gỗ, cao su

Nồi hơi được dùng để tạo ra hơi nước, phục vụ cho các lò lưu hóa để hấp, sấy các công xưởng chế biến vỏ, ruột của xe đạp, xe gắn máy, ô tô…Hoặc dùng để làm ván ép, bảo dưỡng, xông, sấy gỗ, hấp tẩm dầu cho cột gỗ.

  • Trong ngành xây dựng

Trong ngành xây dựng dùng lò hơi được đùng dể tạo ra hơi nước giúp sấy khô nhanh các cấu kiện bê tông. Từ đó giúp quay nhanh chu kỳ sản xuất và góp phần giúp tăng năng suất, hiệu quả cao.

  • Trong ngành dịch vụ

Lò hơi được ứng dụng trong các hệ thống hơi công nghiệp như xông hơi, masage… hoặc đùng dể sưởi ấm, vệ sinh các dụng cụ cần thiết.

Lò hơi ứng dụng trong dịch vụ

Lò hơi ứng dụng trong dịch vụ

  • Trong giao thông vận tải

Trong một số tàu biển có lò hơi sản xuất ra hơi, tạo ra dòng hơi có động năng cao, để truyền động năng lên các cánh tuabin hơi làm quay tuabin –chân vịt tàu. Ngoài ra trên tàu còn có lò hơi phụ dùng để sinh hoạt và xông dầu cho máy chính.

Tổng kết

Bài viết trên đây chúng tôi đã tổng hợp những thông tin chi tiết về lò hơi cùng cấu tạo, nguyên lý hoạt động và ứng dụng của lò hơi trong các ngành công nghiệp. Tuấn Hưng Phát chúng tôi hiện đang phân phối độc quyền các dòng van công nghiệp Đài Loan và van Hàn Quốc. Nếu có nhu cầu quý khách vui lòng liên hệ đến hotline để được tư vấn, hỗ trợ và báo giá chính xác.

THP Valve
Tuấn Hưng Phát được thành lập ngày 05/03/2009, hoạt động trong lĩnh vực nhập khẩu và phân phối trực tiếp van công nghiệp - vật tư đường ống. Chúng tôi cam kết mang lại những thông tin sản phẩm, những chia sẻ kiến thức thực tế về van công nghiệp cũng như các ngành liên quan một cách chính xác, chi tiết nhất. Nếu Quý Vị cần hỗ trợ, hãy gọi ngay Hotline. Các chuyên viên hỗ trợ Khách Hàng của THP Valve sẽ trực máy 24/7, luôn sẵn sàng phục vụ Quý Vị.