Gioăng làm kín của van bướm điện hoặc van bướm điều khiển khí nén là một trong những bộ phận không thể tách rời của thiết bị van này. Nó giữ vai trò đảm bảo cho vị trí kết nối các bộ phận khác của van luôn kín khít 100%. Trên 1 thiết bị van bướm có 2 gioăng: gioăng thân van và gioăng ty van. Để thiết bị van bướm nói riêng và van công nghiệp nói chung có thể vận hành tốt, tuổi thọ cao việc lựa chọn chất liệu và Kích thước van bướm phù hợp là cực kỳ quan trọng. Hãy đọc bài viết này để tìm hiểu tất tần tật những vật liệu gioăng làm kín của van bướm; và cả cách lựa chọn chất liệu cho phù hợp nhé!
Gioăng làm kín của van bướm là gì?
Đây là một bộ phận của van bướm. Nó nằm trên thân van có dạng hình vòng tròn; nên người ta có thể gọi là vòng làm kín. Trên 1 van bướm có 2 gioăng làm kín:
- Gắn trên thân van: nó làm kín giữa đĩa van và bộ phận thân van; giữa van và đường ống.
- Gắn trên cổ van: Nó làm kín giữa ty van và thân van.
Cấu tạo: vị trí gioăng làm kín của van bướm
Gioăng làm kín van bướm là bộ phận thường xuyên chịu va đập khi van vận hành đóng mở. (do đĩa van và ty van xoay cọ sát va đập vào khi vận hành đóng mở). Ngoài ra, từ vị trí lắp đặt của gioăng trên thân van, chúng ta có thể thấy: chúng cũng là bộ phận thường xuyên tiếp xúc với lưu chất bên trong đường ống. Vì vậy. ngoài tính “kín”, gioăng còn phải có tính đàn hồi, giãn nở, chống ăn mòn phù hợp với lưu chất, điều kiện môi trường làm việc.
Vai trò của gioăng làm kín trong van bướm
Từ tên “gioăng làm kín của van bướm”, chúng ta đã có thể biết nó giữ vai trò làm kín. Và kín là điều kiện tiên quyết của dòng van bướm. “Kín” không rò rỉ lưu chất gây lãng phí; gây sụt giảm áp suất trong đường ống gây ảnh hưởng đến vận hành hệ thống. Ngoài ra còn rất nhiều tệ hại khác tùy trường hợp cụ thể lưu chất là gì, vị trí rò ở đâu….
Trên thực tế, các bộ phận khác trên van bướm như: tay gạt ở van bướm tay gạt; vô lăng ở van bướm tay quay; tai van, hay thậm chí thân van có thể hỏng mà vẫn cố gắng tận dụng trong thời gian nhất định. Song, khi gioăng làm kín bị rách, hỏng thì không thể tận dụng được nữa. Trừ khi Bạn chấp nhận rò rỉ lưu chất, hay các tệ hại khác chúng tôi đã nêu trên
Như vậy, gioăng làm kín là bộ phận cực kỳ quan trọng của van bướm. Nó giữ vai trò bản chất, tiên quyết nhất của thiết bị van công nghiệp này là kín khít 100%. Vì vậy, lựa chọn chất liệu gioăng làm kín van bướm sao cho phù hợp với hệ thống, lưu chất ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ van, hiệu suất của hệ thống.
Có những chất liệu gioăng làm kín van bướm nào?
Mỗi loại gioăng làm kín van bướm thường đi kèm cùng chất liệu thân van đáp ứng mục đích sử dụng cho môi trường nhất định. Quý vị có thể tham khảo bài viết “van bướm là gì?” mục “Tùy chọn chất liệu van bướm”. Ở đây, chúng ta sẽ đi sâu vào các chất liệu của gioăng làm kín van bướm:
Gioăng làm kín của van bướm bằng cao su
Gioăng cao su thường được thấy trang bị trên van bướm gang: có thể là van bướm thân gang cánh inox, có thể là thân gang cánh cao su… Loại này rất phổ biến nhờ giá thành rẻ, khả năng chịu nước tốt. Có 2 loại gioăng cao su thường thấy:
Gioăng làm kín EPDM của van bướm
- Gioăng cao su EPDM: Là loại vật liệu đàn hồi, được tổng hợp từ ethylene với các monome propylene ( copolyme Ethylene propylene ) và đôi khi với một số monome thứ ba ( Ethylene propylen terpolymers) – theo “Wikipedia”. Chất liệu này có khả năng kháng rất tốt các loại dung môi; các loại axit – kiềm loãng. Song, loại van trang bị gioăng làm kín EPDM thường được ứng dụng cho môi trường nước, khí nén,… Đặc biệt không dùng cho khoáng chất dầu: dầu diesel…
- Gioăng cao su NBR: trong khi EPDM không chịu được khoáng chất dầu thì NBR khắc phục nhược điểm đó. Chất liệu này kháng tốt với khoáng chất dầu, axits loãng, kiềm loãng. Môi trường thường thấy chúng là các hệ thống cấp nhiên liệu khoáng dầu.
Gioăng làm kín bằng nhựa teflon PTFE – Viton FKM
Gioăng nhựa PTFE, FKM thường được thấy trang bị trên van bướm inox điều khiển điện,304 hoặc 316; hay van bướm nhựa điều khiển điện PVC, uPVC. Chất liệu này có khả năng kháng hóa chất axits, kiềm cực mạnh; chịu nhiệt, chống mài mòn tốt. Vì vậy, van có gioăng làm kín teflon hay viton thường được ứng dụng cho lưu chất nhiệt độ, nồng độ hóa chất cao.
Gioăng làm kín teflon PTFE của van bướm inox
Gioăng làm kín van bướm bằng cao su Silicone
Gioăng làm kín silicone thường thấy trên van bướm vi sinh. Silicone hay “Silicone Polymer” có tính kháng nhiệt, oxy, ozzon tốt. Ngoài ra, bản chất hóa học của chất liệu thuộc dạng chất trơ. Vì vậy loại gioăng này trang bị cho van bướm vi sinh ứng dụng trong ngành thực phẩm, đồ uống…
Van bướm vi sinh gioăng làm kín silicone
Lựa chọn chất liệu gioăng van bướm như thế nào?
Như những đặc tính của từng loại gioăng đã được trình bày ở trên, mỗi loại chất liệu phù hợp với một môi trường khác nhau. Hãy tham khảo kỹ chất liệu gioăng van bướm của Bạn nhé. Nếu Bạn chưa có lựa chọn thì hãy căn cứ vào lưu chất của hệ thống:
- Môi trường nước sạch, khí nén, không khí…: Bạn có thể lựa chọn gioăng nào cũng được. Song để tối ưu về chi phí thì bạn nên chọn van có gioăng EPDM nhé.
- Môi trường là khoáng dầu ví dụ như: xăng, dầu nhớt, dầu diesel… Bạn nên lựa chọn gioăng NBR nhé.
- Môi trường có chứa hóa chất axits, kiềm; hay môi trường có nhiệt độ cao… Teflon hay viton là lựa chọn cho bạn. Lưu ý, ngoài chất liệu gioăng bạn còn cần lưu ý đến chất liệu thân van nữa nhé. Gioăng nhựa teflon – viton được trang bị trên cả van bướm inox, và van bướm nhựa.
- Với hệ thống sản xuất thực phẩm như: đồ uống, bánh, kẹo, đồ hộp… Bạn nên lựa chọn gioăng silicone trên van bướm vi sinh nhé. Dòng van bướm này là chuyên dụng rồi.
Một số câu hỏi thường gặp
Những lỗi hỏng ở vòng (gioăng) làm kín của van bướm thường thấy nhất là gì?
Trả lời: Gioăng làm kín van bướm thường hỏng hóc do:
- Rách gioăng do khi vận chuyển va đập mạnh hay vật kim loại sắc cứa rách. Khi vận chuyển van, các bạn nên lưu ý bọc, lót cẩn thận nhé.
- Gioăng bị ăn mòn hoặc hư hại do chọn sai chất liệu gioăng. Việc cần lựa chọn gioăng phù hợp là không cần bàn cãi.
Khi bị hỏng, có thể tự thay gioăng van bướm được không?
Trả lời: Về lý thuyết có thể tự thay được. Song các bạn cần có kiến thức, hiểu biết và cẩn trọng nhất định. Vì khi tự thay thế cần hiểu về cấu tạo, vị trí, các vị trí gắn kết giữa gioăng và thân van, gioăng và ty van… Khi thực hiện công tác thay mới gioăng cần cẩn thận tỷ mỉ sao cho gioăng ăn khớp với thân, ty van; Các vị trí tiếp điểm giữa các bộ phận phải kín khít.
Mua gioăng làm kín van bướm ở đâu?
Trên thị trường hiện nay, việc bán lẻ gioăng làm kín van bướm không phổ biến, hay rất ít; thậm chí là rất rất ít. Việc tìm mua gioăng làm kín van bướm thực sự rất khó khăn. Vì vậy, khi vận chuyển, lắp đặt, Bảo trì – bảo dưỡng van bướm chúng ta phải hết sức cẩn thận tránh làm rách, hư hại đến gioăng.
