So sánh van bi và van cổng: Nên chọn loại nào?

Van bi và van cổng có đặc điểm chung dùng để đóng/mở và kiểm soát dòng chảy. Nhưng cấu tạo, nguyên lý và phạm vi ứng dụng lại có điểm khác nhau. Việc so sánh van bi và van cổng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ưu – nhược điểm mỗi loại. Từ đó, sẽ lựa chọn được giải pháp phù hợp với nhu cầu và tăng hiệu quả vận hành của hệ thống.

Van bi và van cổng là gì?

Van bi hay còn được gọi ball valve. Là van sử dụng viên bi rỗng có lỗ xuyên tâm để thao tác đóng/ mở. Khi bi van song song với dòng chảy, van mở hoàn toàn. Khi xoay 90° bi van vuông góc dòng chảy, van đóng. Van bi được đánh giá cao nhờ thao tác đóng/mở nhanh, kích thước nhỏ gọn, độ kín cao và ít tổn thất áp lực. 

Van cổng còn được gọi là gate valve. Là dòng van sử dụng đĩa chặn nâng lên hoặc hạ xuống để đóng/ mở. Khi van mở hoàn toàn, đĩa van sẽ được kéo lên khỏi dòng chảy. Van cổng có kích thước lớn, nơi cần lưu lượng tối đa khi mở. 

Bạn cũng có thể xem video dưới đây để so sánh van bi và van cổng chi tiết nhé!

Tiêu chí so sánh van bi và van cổng

Để so sánh dòng van bi và van cổng khác nhau như thế nào, ta có thể dựa vào một số tiêu chí sau: 

Tiêu chíVan biVan cổng
Khả năng đóng/ mở nhanh Thao tác xoay tay gạt hoặc bộ truyền động chỉ cần 1/4 vòng (90°) là đóng/mở hoàn toàn. Rất nhanh và tiện lợi.Cần xoay nhiều vòng để nâng hoặc hạ đĩa chặn, nên thời gian đóng/mở lâu hơn.
Khả năng điều tiết lưu lượngKhông tối ưu cho việc điều tiết. Nếu mở một phần, dòng chảy va đập vào bi có thể gây mòn và rung lắc.Cho phép điều tiết lưu lượng tốt hơn, nhưng vẫn không lý tưởng bằng các loại van chuyên điều tiết (như van bướm, van cầu).
Độ bền và tuổi thọĐộ bền cao, khả năng kín khít tốt, ít bị kẹt do cặn bẩn nhờ hành trình đóng/mở ngắn.Tuổi thọ cao nếu vận hành đúng cách, nhưng dễ bị mòn hoặc kẹt nếu đóng/mở nhiều ở môi trường có cặn bẩn.
Kích thước và không gian lắp đặtThiết kế nhỏ gọn, phù hợp không gian hẹp.Thân dài hơn, cần nhiều không gian khi lắp đặt và vận hành.
Giá thành & chi phí bảo trìGiá cao hơn ở kích thước lớn, bảo trì ít.Giá thành thường thấp hơn ở kích thước lớn, nhưng bảo trì có thể tốn thời gian và chi phí hơn.
Tiêu chí so sánh van bi và van cổng

Tiêu chí so sánh van bi và van cổng

Ưu điểm và nhược điểm của từng loại van

1. Van bi

Ưu điểm nổi bật của van bi

Ưu điểm nổi bật của van bi

Ưu điểm của van bi

  • Đóng/mở nhanh chỉ với 1/4 vòng xoay, tiết kiệm thời gian thao tác.
  • Độ kín khít cao, hạn chế rò rỉ kể cả ở áp suất cao.
  • Thiết kế nhỏ gọn, lắp đặt được ở không gian hẹp.
  • Hoạt động ổn định, ít bị kẹt do hành trình đóng/mở ngắn.
  • Bảo trì đơn giản, tần suất bảo dưỡng thấp.

Nhược điểm của van bi

  • Không phù hợp để điều tiết lưu lượng thường xuyên vì dễ gây mòn bề mặt bi.
  • Giá thành cao hơn ở kích thước lớn so với van cổng.
  • Không phù hợp cho môi trường có cặn bẩn lớn vì bi có thể bị trầy xước hoặc kẹt.

2. Van cổng

Ưu điểm nổi bật của van cổng

Ưu điểm nổi bật của van cổng

Ưu điểm của van cổng

  • Khi mở hoàn toàn, dòng chảy gần như không bị cản trở.
  • Tổn thất áp suất thấp
  • Kết cấu đơn giản, độ bền cao
  • Giá thành hợp lý, đặc biệt ở các kích thước lớn.
  • Tuổi thọ cao nếu vận hành trong môi trường sạch và đóng/mở đúng cách.

Nhược điểm của van cổng

  • Đóng/mở chậm, cần nhiều vòng quay tay để vận hành.
  • Kích thước thân dài, yêu cầu không gian lắp đặt lớn hơn.
  • Dễ bị mòn, kẹt hoặc rò rỉ nếu làm việc trong môi trường nhiều cặn bẩn.
  • Bảo trì phức tạp hơn, thời gian tháo lắp lâu.

Nên chọn van bi hay van cổng cho từng ứng dụng?

Bạn phân vân việc lựa chọn giữa van bi và van cổng phụ thuộc vào nhu cầu vận hành, môi trường làm việc và điều kiện lắp đặt của hệ thống. Dưới đây là một số gợi ý cho ứng dụng hệ thống của bạn:

Nên chọn van bi hay van cổng cho hệ thống của mình

Nên chọn van bi hay van cổng cho hệ thống của mình

Hệ thống cấp thoát nước

  • Van bi: Thích hợp cho đường ống nhỏ, yêu cầu đóng/ mở nhanh và kiểm soát tốt lưu lượng nước sạch.
  • Van cổng: Phù hợp cho các tuyến ống chính, đường kính lớn, cần lưu lượng tối đa và ít thao tác đóng/mở

Công nghiệp dầu khí, hóa chất

  • Van bi: Ưu tiên trong môi trường áp suất cao, yêu cầu độ kín khít tuyệt đối, thao tác nhanh để tránh rò rỉ chất nguy hại.
  • Van cổng: Sử dụng ở các vị trí cần dòng chảy lớn nhưng chỉ đóng/mở định kỳ. 

Ứng dụng dân dụng

  • Van bi: Dùng cho hệ thống cấp nước sinh hoạt, tưới tiêu, máy lọc nước nhờ thao tác nhanh và kích thước gọn
  • Van cổng: Thích hợp lắp đặt cho đường ống ngầm hoặc vị trí ít cần vận hành. Tuy nhiên, cần đảm bảo lưu lượng khi mở. 

Mua van bi và van cổng ở đâu uy tín?

Khi lựa chọn van bi hoặc van cổng, ngoài việc xem xét các đặc tính kỹ thuật, việc tìm kiếm một nhà cung cấp uy tín là yếu tố quan trọng để đảm bảo chất lượng sản phẩm và dịch vụ hậu mãi lâu dài.

Tuấn Hưng Phát là đơn vị hàng đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực phân phối van công nghiệp, thiết bị đo và phụ kiện đường ống. Với hơn 16 năm kinh nghiệm, công ty đã cung cấp giải pháp cho hàng nghìn dự án trong các hệ thống cấp thoát nước, nhà máy công nghiệp, xử lý nước thải và nhiều lĩnh vực khác.

Chọn Tuấn Hưng Phát, bạn sẽ nhận được:

  • Sản phẩm chính hãng từ thương hiệu uy tín.
  • Tư vấn kỹ thuật tận tâm, giải pháp phù hợp từng nhu cầu.
  • Hàng có sẵn số lượng lớn, giao nhanh toàn quốc.

Liên hệ ngay để được hỗ trợ chi tiết và nhận báo giá tốt nhất.

Rate this post

Ngày cập nhật lần cuối: 13/08/2025

Hana
Tôi là một người vui vẻ, nhiệt huyết, yêu đời và có kinh nghiệm trong ngành van công nghiệp vật tư ngành nước nhiều năm mong muốn mang đến những bài viết chất lượng cũng như năng lượng tích cực tới tất cả mọi người.
Chưa có bình luận nào cho bài viết này.

Để lại bình luận của bạn

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Bài viết liên quan