Quy trình thử áp lực van chuẩn xác

Quy trình thử áp lực van giúp cho việc bảo đảm an toàn cho cả hệ thống làm việc. Vậy bạn có biết cách thử áp lực như thế nào? Hãy cùng Tuấn Hưng Phát tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!

Thử áp lực van là gì?

Thử áp lực van là quy trình kỹ thuật nhằm kiểm tra độ kín, khả năng chịu áp và độ bền của van công nghiệp trước khi đưa vào sử dụng.

Trong hệ thống đường ống, van là thiết bị quan trọng giúp điều tiết, đóng mở hoặc ngăn dòng chảy của môi chất (nước, hơi, dầu, khí…). 

Trong quá trình thử, van sẽ được nạp môi chất (thường là nước hoặc khí nén), sau đó tăng áp lên mức cao hơn áp suất làm việc thực tế để đánh giá khả năng chịu áp của thân van và độ kín của đĩa, ghế, gioăng.

Cần biết quy trình thử áp lực van để làm gì?

Mục đích của việc thử áp lực van

• Xác định độ kín khít của van – đảm bảo không có rò rỉ tại các vị trí ghép nối, trục, hay bề mặt làm kín.
• Kiểm tra độ bền cơ học của thân van, nắp van và các mối hàn khi chịu áp cao.
• Đảm bảo van đạt yêu cầu kỹ thuật trước khi xuất xưởng hoặc trước khi lắp đặt vào hệ thống.

Thời điểm cần thử áp lực van

• Trước khi lắp đặt mới: để kiểm tra chất lượng sản phẩm từ nhà sản xuất.
• Sau khi sửa chữa hoặc bảo trì: đảm bảo van vẫn đạt tiêu chuẩn làm việc.
• Trước khi đưa vào vận hành chính thức: nhằm kiểm định toàn bộ hệ thống và các thiết bị liên quan.

Các tiêu chuẩn thử áp lực van phổ biến hiện nay

Để đảm bảo tính đồng bộ và độ tin cậy, quy trình thử áp lực van được thực hiện theo các tiêu chuẩn quốc tế và Việt Nam. Mỗi tiêu chuẩn quy định cụ thể về áp suất thử, phương pháp kiểm tra, thời gian giữ áp và tiêu chí đánh giá kết quả.

Tiêu chuẩn quốc tế

Một số tiêu chuẩn được sử dụng phổ biến nhất trong ngành van công nghiệp gồm:

• API 598 (Mỹ): Tiêu chuẩn của Viện Dầu khí Hoa Kỳ, quy định chi tiết phương pháp thử cho van cầu, van cổng, van bi và van một chiều.
• ISO 5208: Tiêu chuẩn quốc tế về thử kín van, quy định mức độ rò rỉ cho từng cấp áp suất.
• BS 6755 (Anh): Tiêu chuẩn của Anh quy định phương pháp thử áp lực thân và thử kín cho các loại van kim loại.

Tiêu chuẩn Việt Nam

Tại Việt Nam, hai tiêu chuẩn phổ biến nhất đang được áp dụng là:

• TCVN 6156:1996 – Quy định thử bền (thử thân van) cho các loại van công nghiệp.
• TCVN 6157:1996 – Quy định thử kín (thử ghế van, mặt làm kín) để đánh giá độ rò rỉ cho phép.

>>> Tham khảo thêm các sản phẩm van công nghiệp: Van an toàn, van giảm áp, van giảm áp thủy lực,…

Chuẩn bị trước khi thử áp lực

Để quá trình thử áp lực diễn ra an toàn và chính xác, công tác chuẩn bị đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Một quy trình thử áp lực chỉ được xem là đạt chuẩn khi thiết bị, van và môi chất thử được chuẩn bị đúng cách.

Cần chuẩn bị đẩy đủ thiết bị cần thiết khi thử áp lực

Dụng cụ và thiết bị cần thiết

Trước khi bắt đầu, kỹ thuật viên cần chuẩn bị đầy đủ các thiết bị sau:

• Bơm thử áp lực: Có thể là bơm tay hoặc bơm điện, đảm bảo cung cấp đủ áp suất theo yêu cầu thử.
• Đồng hồ đo áp: Dải đo phù hợp với mức áp suất cần thử, đã được kiểm định hiệu chuẩn định kỳ.
• Ống nối và khớp nối nhanh: Dùng để kết nối van với hệ thống thử, cần đảm bảo kín và chịu áp tốt.
• Van khóa và ống xả: Giúp kiểm soát quá trình nạp – xả môi chất.
• Môi chất thử: Thông thường là nước sạch hoặc khí nén, tùy loại van và điều kiện thử.

Kiểm tra van trước khi thử

Trước khi tiến hành thử áp, cần kiểm tra tổng thể van để loại bỏ các yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả:

• Đảm bảo bên trong van sạch hoàn toàn, không có bụi, dầu mỡ hoặc dị vật.
• Kiểm tra bề mặt làm kín (ghế, đĩa, bi…) có bị trầy xước, ăn mòn hay không.
• Đảm bảo các bộ phận chuyển động (tay quay, trục, đĩa van) hoạt động linh hoạt.
• Kiểm tra hướng lắp đặt đúng theo mũi tên chỉ chiều dòng chảy (nếu có ký hiệu trên thân van).

Bước này giúp ngăn ngừa sự cố rò rỉ hoặc sai lệch kết quả trong quá trình thử.

Quy trình thử áp lực van

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ thiết bị và kiểm tra tình trạng van, quá trình thử áp lực được tiến hành theo 5 bước chuẩn kỹ thuật dưới đây.

Bước 1 – Lắp đặt van vào hệ thống thử

• Cố định chặt hai đầu van vào giá thử hoặc hệ thống đường ống kín.
• Dùng gioăng làm kín và siết bulong đều tay để đảm bảo không có rò rỉ tại điểm kết nối.
• Đặt van ở vị trí làm việc bình thường (van đóng hoặc mở tùy loại thử).

Bước 2 – Nạp môi chất thử

• Mở van nạp và nạp nước hoặc khí nén từ từ vào trong van.
• Khi thử bằng nước, cần xả toàn bộ không khí ra khỏi van để tránh hiện tượng “nén khí”, gây sai số áp.
• Quan sát đồng hồ đo áp để đảm bảo áp suất tăng đều, không đột ngột.

Bước 3 – Tăng áp đến mức thử

• Tiếp tục tăng áp cho đến khi đạt mức áp suất thử theo tiêu chuẩn (thường = 1.5 lần áp suất làm việc đối với thử thân).
• Khi đạt áp, đóng van khóa đầu vào để giữ áp suất ổn định.
• Ghi lại giá trị áp suất ban đầu và thời gian bắt đầu thử.

Bước 4 – Duy trì và quan sát

• Duy trì áp suất trong khoảng 2–5 phút tùy theo tiêu chuẩn hoặc kích thước van.
• Quan sát toàn bộ bề mặt thân van, mối nối, trục và ghế van.
• Nếu không xuất hiện rò rỉ, sủi bọt hoặc áp suất không giảm, nghĩa là van đạt yêu cầu thử.
• Trường hợp có rò rỉ, cần đánh dấu vị trí, dừng thử và tiến hành xử lý lỗi trước khi thử lại.

Bước 5 – Xả áp và kết luận

• Sau khi thử xong, giảm áp từ từ để tránh hiện tượng sốc hoặc hư hỏng thiết bị.
• Tháo van ra khỏi hệ thống, làm khô và vệ sinh sạch nếu dùng nước làm môi chất.
• Ghi nhận kết quả: “Đạt” nếu không có rò rỉ, không biến dạng thân van; “Không đạt” nếu có dấu hiệu rò hoặc giảm áp rõ rệt.

Bước kết luận cần ghi vào biên bản thử áp lực, làm cơ sở cho quá trình nghiệm thu, bàn giao hoặc kiểm định sản phẩm.

Lưu ý khi thử áp lực van

Để đảm bảo an toàn và kết quả thử chính xác, kỹ thuật viên cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Không thử bằng khí nén khi áp suất cao, vì khí nén chứa năng lượng lớn, dễ gây nổ nếu có sự cố.
• Không để không khí tồn đọng trong van khi thử bằng nước, vì bọt khí có thể làm sai lệch kết quả áp suất.
• Kiểm tra đồng hồ đo áp và bơm thử định kỳ, đảm bảo luôn ở trạng thái hiệu chuẩn chính xác.
• Luôn có nhân viên kỹ thuật giám sát trong suốt quá trình, đặc biệt ở bước tăng áp và giữ áp.
• Khi phát hiện rò rỉ, tuyệt đối không chạm tay trực tiếp vào vị trí rò, vì có thể gây tổn thương do áp lực cao.

Khi thử áp lực van không thử bằng khí nén khi áp suất cao

Quy trình thử áp lực van là bước quan trọng giúp đảm bảo độ kín khít, an toàn và độ bền của hệ thống. Quy trình này cần được thực hiện đúng tiêu chuẩn và kỹ thuật, từ khâu chuẩn bị, lựa chọn môi chất đến thao tác thử.

Tuân thủ đúng quy trình không chỉ giúp phát hiện sớm lỗi kỹ thuật, mà còn kéo dài tuổi thọ và nâng cao hiệu suất vận hành. Nếu cần tư vấn hoặc hỗ trợ thử áp chuyên nghiệp, hãy liên hệ Tuấn Hưng Phát để được đội ngũ kỹ thuật giàu kinh nghiệm hướng dẫn chi tiết.