Trên địa bàn Hà Nội nói riêng và trên cả nước nói chung đang xảy ra rất nhiều các vụ cháy nhà tập thể, chung cư cao tầng, nhà dân có nguy cơ mất an toàn về cháy nổ rất lớn. Nhất là vụ việc đau thương mới vừa xảy ra trên địa bàn Hà Nội tại khu chung cư mini ở Khương Hạ. Để đảm bảo việc phòng cháy chữa cháy với chung cư mini, nhà tập thể cũ,.. Cần thực hiện các quy định rõ ràng và những biện pháp phòng chống hiệu quả sau đây.
Chung cư mini là gì?
Hiện tại trên thực tế không có định nghĩa về chung cư mini. Theo khoản 3 điều 3 luật nhà ở năm 2014, chung cư là một loại hình nhà ở được xây dựng từ 2 tầng trở lên. Nó bao gồm nhiều căn hộ với lối đi riêng và cấu thang chung. Ngoài ra, sản phẩm này có phần sở hữu chung và riêng cho các hộ gia đình. Hiện nay, chung cư đang được xây dựng với 2 mục đích là để ở và sử dụng hỗn hợp để ở hoặc kinh doanh.
Chung cư mini là gì?
Nhìn chung, các tòa nhà chung cư mini đều được phân chia thành nhiều phòng. Cụ thể là với mỗi tầng thường sẽ có từ 2 căn hộ trở lên. Trong đó, mỗi căn thường là 1 phòng ngủ và 1 phòng khách và được xây khép kín và có khu nhà bếp, vệ sinh riêng biệt.
Những yêu cầu về phòng cháy chữa cháy với chung cư mini
Yêu cầu về hệ thống cấp – thoát nước với chung cư
Hệ thống cấp thoát nước trong chung cư cần phải tuân thủ các tiêu chuẩn, quy định của QCVN 06:2022/BXD. Các bạn cần đảm bảo đúng các yêu cầu sau:
- Cấp nước chữa cháy ngoài nhà
+ Các yêu cần đảm bảo an toàn đối với việc cấp nước chữa cháy ngoài nhà.
+ Các yêu cầu an toàn về dòng lưu lượng nước cho việc PCCC ngoài nhà.
+ Số đám cháy tính toán.
+ Yêu cầu an toàn về mạng lưới đường ống với các công trình được xây dựng trên chúng.
+ Yêu cầu về các bồn chứa, bể chứa nước ngoài nhà.
- Hệ thống chữa cháy trong nhà
+ Cần tính toán công suất máy bơm với lượng nước nước dự trữ cho đám cháy, số tia phun nước cùng lưu lượng nước cần chữa cháy trong nhà. Với nhà có chiều cao trên 50m nên sử dụng dòng 4 tia, với mỗi tia phun 2.5 L/s.
+ Đối với nhóm nhà F5 có khả năng chập cháy nổ nguy hiểm hạng A, B, C với chiều cao trên 50m sử dụng dòng 4 tia với mỗi tia 5 L/s.
+ Đối với những nhà chung cư cao từ 2 – 7 tầng thì tùy theo khối lượng nước tối thiểu để tính toán công suất máy bơm và lượng nước dự trữ chữa cháy xác định theo bảng 12.
Đảm bảo trang bị, kiểm tra và bảo dưỡng phương tiện PCCC
Tại mục 2.1.2 QCVN 04:2021/BXD đã ban hành kèm theo đó là thông tư số 03/2021/TT-BXD yêu cầu các tòa nhà chung cư, chung cư hỗn hợp cần đảm bảo các yêu cầu về quy định phòng cháy chữa cháy theo QCVN 06:2021/BXD và những quy định liên quan. Việc trang bị, kiểm tra và bảo trì, bảo dưỡng các phương tiện PCCC, cứu nạn, cứu hộ cần tuân thủ đúng quy định pháp luật ban hành.
Cần đảm bảo các thiết bị trong hệ thống PCCC luôn tốt, hoạt động ổn định
Quy chuẩn về chiều cao bên trong nhà chung cư
Dựa vào mục 2.2.10 của QCVN 04:2021/BXD được ban hành kèm theo thông tư số 03/02021/TT-BXD tạ các tòa nhà chung cư, chung cư hỗn hợp.
- Đối với phòng ở cần có chiều cao thông thủy không bé hơn 2.6m.
- Đối với phòng bếp và nhà vệ sinh cần có chiều cao không bé hơn 2m.
- Đối với không gian bên trong của mái dốc được dùng làm phòng ngủ hay phòng sinh hoạt với chiều cao thông thủy không nhỏ hơn 2.1m.
- Chiều cao thông thủy của các phòng khách cần lấy theo nhiệm vụ thiết kế hoặc sử dụng các tiêu chuẩn lựa chọn để áp dụng đúng chính xác.
⇒ Xem thêm: Cách sử dụng bình cứu hỏa đúng cách
Đảm bảo yêu cầu về chỗ để xe
Căn cứ vào mục 2.2.17 QCVN 04:2021/BXD ban hành kèm theo Thông Tư số 03/2021/TT-BXD đã quy định rõ về chỗ để xe (xe ô tô, xe máy, xe đạp điện, xe đạp) như sau:
- Chỗ để xe của nhà chung cư, phần căn hộ trong các tòa nhà chung cư hỗn hợp cần tuân thủ đủ theo QCVN 13:2018/BXD. Phải đảm bảo các yêu cầu sau:
+ Chỗ đỗ xe phải thuộc vào khu vực được phê duyệt trong dự án. Phải có kế hoạch riêng biệt cho việc đỗ ô tô, xe máy, và xe đạp.
+ Diện tích chỗ đỗ xe (bao gồm cả đường trong gara hoặc bãi đỗ xe) tối thiểu là 25m2 cho mỗi nhóm 4 căn hộ chung cư. Tuy nhiên, nếu diện tích sử dụng của căn hộ chung cư là 100m2 trở lên, diện tích chỗ đỗ xe không được nhỏ hơn 20 m2. Cần đảm bảo ít nhất 6m2 cho xe máy và xe đạp cho mỗi căn hộ chung cư.
+ Đối với những dự án nhà ở xã hội, tái định cư và nhà ở thu nhập thấp, diện tích chỗ đỗ xe có diện tính bằng 60% của định mức được nêu tại khoản B của quy định này. Đồng thời, cần đảm bảo ít nhất 6m2 chỗ đỗ xe máy và xe đạp cho mỗi căn hộ chung cư.
+ Trong trường hợp sử dụng gara cơ khí hoặc tự động (được gọi là gara cơ khí), phải có ít nhất 12m2 diện tích chỗ đỗ xe trong gara cho mỗi 100m2 diện tích sử dụng của căn hộ chung cư. Đối với gara cơ khí có nhiều tầng, diện tích chỗ đỗ xe phải được tính theo số tầng của gara cơ khí. Hệ thống đường dẫn vào gara cơ khí phải phù hợp với công nghệ của gara và tuân thủ các quy định hiện hành.
- Tính toán diện tích chỗ đỗ xe (bao gồm đường trong gara hoặc bãi đỗ xe) cho phần căn hộ lưu trú và phần văn phòng kết hợp lưu trú trong các dự án nhà chung cư hỗn hợp phải đảm bảo ít nhất 20m2 cho mỗi 160m2 diện tích sử dụng của căn hộ lưu trú và phần văn phòng.
Chiều cao trong PCCC
Chiều cao phòng chữa cháy (chiều cao PCCC) của một tòa nhà được xác định dựa trên một số quy tắc nhất định. Khoảng cách tính từ mặt đường thấp nhất mà xe chữa cháy có thể tiếp cận đến mép dưới của các lỗ cửa (hoặc cửa sổ) trên tường ngoài của tầng trên cùng của tòa nhà là yếu tố quyết định. Lưu ý rằng các tầng kỹ thuật trên cùng không được tính vào.
Nếu tòa nhà không có lỗ cửa (hoặc cửa sổ) có thể được sử dụng như điểm tiếp cận PCCC, thì chiều cao PCCC sẽ được tính bằng một nửa tổng khoảng cách từ mặt đường đến sàn và từ sàn đến trần của tầng trên cùng.
Cách tính chiều cao PCCC chính xác
Trong trường hợp tòa nhà có mái nhà và mái nhà đóng vai trò quan trọng trong việc di chuyển xe chữa cháy. Chiều cao PCCC được xác định bằng khoảng cách lớn nhất từ mặt đường đến mép trên của tường chắn mái.
Như vậy, khi xây dựng và sử dụng các tòa nhà chung cư, cần tuân theo các quy định về PCCC hiện hành. Điều này đảm bảo tất cả các tiêu chuẩn về an toàn PCCC đều được tuân thủ. Đồng thời, việc tuyên truyền và kiểm tra định kỳ với cư dân sống trong tòa nhà chung cư cũng là một phần quan trọng. Việc này nhằm đảm bảo tuân thủ các quy định về PCCC và an toàn tối đa.
Yêu cầu về phòng cháy chữa cháy với chung cư mini
Căn cứ vào phụ lục IV, V được ban hành kèm theo nghị định 136/2020/NĐ-CP đã đề cập đến như:
- Các tòa nhà chung cư có chiều cao dưới 5 tầng với khối tích <5.000m3, nhà tập thể hay nhà ở ký túc xá dưới 5 tầng với tổng khối tích <2500m3, nhà hỗn hợp dưới 5 tầng có tổng tích <1500m3 cần đảm bảo an toàn về phòng cháy chữa cháy.
- Nhà chung cư, ký túc xác, nhà tập thể cao từ 7 tầng trở lên với tổng tích >5000m3, nhà hỗn hợp cao từ 7 tầng trở lên với tổng tích >5000m3 cần có giấy kiểm chứng thẩm duyệt thiết kế với văn bản thẩm duyệt thiết kế (nếu có) và văn bản chấp thuận về kết quả nghiệm thu về PCCC.
Như thế, theo quy định này, chung cư mini dù dưới 5 tầng hay cao trên 7 tầng đều phải đảm bảo an toàn về điều kiện phòng cháy, chữa cháy).
Căn cứ theo Điều 5 nghị định số 136/2020/NĐ-CP về điều kiện an toàn về PCCC, yêu cầu về PCCC đối với các tòa nhà chung cư mini như sau:
Đối với nhà chung cư 5 tầng trở xuống có khối tích <5000m3
- Có đầy đủ nội quy, biển báo, biển cấm và sơ đồ chỉ dẫn về quy định phòng cháy, chữa cháy và thoát nạn chuẩn xác.
- Có phương án chữa cháy đã được tổng duyệt.
- Hệ thống chống sét, điện, tĩnh điện hay các thiết bị sử dụng điện, sinh nhiệt, lửa, việc dùng lửa, nguồn nhiệt đảm bảo an toàn PCCC đúng tiêu chuẩn.
- Hệ thống cấp nước, thông tin liên lạc, giao thông phục vụ phòng cháy chữa cháy. Hệ thống ngăn cháy, báo cháy, ngăn khói, thoát nạn và các phương tiện cứu chữa người đúng tiêu chuẩn.
- Có phân công rõ ràng và quy định nhiệm vụ về phòng cháy, chữa cháy. Những người được phân công về nhiệm vụ PCCC cần được huấn luyện và bồi dưỡng nghiệm vụ.
Đối với tòa nhà chung cư cao từ 7 trở lên
Ngoài các yêu cầu về PCCC cho chung cư mini dưới 5 tầng kể trên thì chung cư trên 7 tầng cần có thêm giấy chứng nhận kiểm duyệt thiết kế và văn bản thẩm duyệt thiết kế, văn bản chấp nhận kết quả nghiệm thu từ PCCC.
Ngoài những yêu cầu về quy định phòng cháy chữa cháy ở trên, người đứng đầu cơ quan hay các tổ chức thực hiện trước khi đua vào hoạt động, cần duy trì trong suốt quá trình hoạt động.
⇒ Xem thêm: Dạy con các kỹ năng thoát hiểm khỏi đám cháy bình an
Giải pháp phòng cháy chữa cháy với chung cư mini
Giải pháp đối với thiết bị điện và hệ thống điện
Cần có giải pháp cho hệ thống điện cụ thể trong phòng cháy chữa cháy với chung cư mini
- Trong quá trình tính toán, thiết kế và lắp đặt hệ thống điện trong nhà, cần đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn và yêu cầu kỹ thuật. Việc lựa chọn dây dẫn điện chất lượng cao và tiết diện phù hợp với khả năng chịu tải của thiết bị tiêu thụ điện là rất quan trọng.
- Cần thực hiện đấu nối dây điện theo kỹ thuật đúng quy định, sử dụng nối so le và cuốn băng cách điện. Tuyệt đối không được lập mạng điện tùy tiện và không được đặt dây điện qua mái tôn hoặc mái lá. Nếu có dây điện có lớp cách điện bị hỏng, cần thay mới ngay lập tức và đảm bảo các mối nối dây điện được bảo vệ đầy đủ. Trước khi kết nối bất kỳ thiết bị tiêu thụ điện nào, cần đảm bảo rằng chúng được trang bị đầy đủ thiết bị bảo vệ như cầu chì hoặc aptomat phù hợp.
- Việc lựa chọn dây dẫn và thiết bị điện cần tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng. Đồng thời, chọn thiết bị có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
- Cần thường xuyên kiểm tra, phát hiện, sửa chữa và thay thế các thiết bị điện, mạng điện nếu chúng bị hỏng hóc.
- Không nên kết nối quá nhiều thiết bị điện có công suất lớn vào cùng một ổ cắm.
- Tránh sạc điện thoại, máy tính, xe đạp điện, xe máy điện qua đêm và đặt chúng trên các đồ vật có khả năng dễ bắt cháy hoặc hấp thụ nhiệt tốt như chăn, ga, gối, đệm để đảm bảo an toàn.
⇒ Xem thêm: Hướng dẫn cách sơ cứu người khi xảy ra hỏa hoạn
Giải pháp phòng cháy tại căn hộ
Tất cả thành viên trong cộng đồng phải nâng cao nhận thức về phòng cháy chữa cháy (PCCC) và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định và quy tắc liên quan đến PCCC trong nơi cư trú. Họ cần thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa để tránh xảy ra hỏa hoạn.
Đồng thời, loại bỏ những nguyên nhân gây cháy có thể xuất phát từ sự vô ý hoặc bất cẩn. Người lớn có trách nhiệm giáo dục trẻ em về sự quan trọng của PCCC và cấm hoàn toàn các hành động như: chơi diêm, nghịch lửa, đốt rác, đốt vàng mã… có thể dẫn đến hỏa hoạn.
Việc bố trí một góc bếp an toàn là rất quan trọng. Không nên đặt bếp quá gần vách hoặc sàn gỗ. Hàng hóa và vật liệu có khả năng cháy nên được lưu trữ xa khỏi khu vực nấu ăn và các nguồn nhiệt. Trước khi rời nhà, cần kiểm tra kỹ để đảm bảo đã tắt bếp và đèn. Bên cạnh đó kiểm tra lại các thiết bị tiêu thụ điện trước khi đi.
Trước khi đi ngủ, cần kiểm tra lại bếp nấu và đảm bảo tắt các nguồn ánh sáng rồi… Không nên lưu trữ hoặc sử dụng các chất dễ cháy như: xăng dầu, cồn, gas và hóa chất trong nhà khi không cần thiết. Trong trường hợp cần, chúng nên được bảo quản trong các dụng cụ kín đáo và được đặt xa khỏi nguồn nhiệt.
Không nên để xăng dầu gần bếp, không đổ hoặc rót xăng dầu trong khi có ngọn lửa. Không dùng xăng để thắp đèn thay vì dầu hỏa, không để đèn dầu trong phòng ngủ khi đi ngủ. Hạn chế tối đa sử dụng các vật liệu dễ cháy (như gỗ, nhựa, mút xốp…) để ốp tường, trần hoặc vách ngăn để ngăn cháy lan.
Đối với nơi thờ cúng, cần đảm bảo các đồ dùng và vật dụng dễ cháy không ở quá gần. Phần trên bàn thờ cần được làm bằng vật liệu không cháy và cách ly ít nhất 1m so với ngọn hương, đèn thắp. Đèn, hương và nến phải đặt trên nền vật không cháy và cách xa các vật dễ cháy. Nên đốt nến và thắp hương khi có người lớn ở nhà để dễ dàng giám sát. Khu đốt vàng mã nên được sắp xếp và trông coi cẩn thận để tránh cháy lan hoặc tàn lửa bị cuốn.
Cần sắp xếp các khu vực đảm bảo an toàn trong phòng cháy chữa cháy với chung cư mini
Hệ thống bếp gas cần được kiểm tra thường xuyên và các ống dẫn gas hỏng hoặc rạn nứt cần phải được thay mới ngay lập tức. Nếu phát hiện rò rỉ gas hoặc mùi gas, cần tắt bếp, đèn, và mọi thiết bị sinh lửa. Sau đó mở cửa để thông thoáng và kiểm tra vị trí rò rỉ. Những người không có nhiệm vụ đặc biệt cần phải rời khỏi khu vực nguy hiểm và sử dụng máy điện thoại ngoài khu vực đó để báo cho nhà cung cấp dịch vụ PCCC.
Cần bảo quản và sắp xếp đồ dùng một cách ngăn nắp để đảm bảo không cản trở lối thoát nạn. Đối với gia đình có trẻ nhỏ, người già hoặc người khuyết tật, cần có biện pháp thoát nạn và cứu người phù hợp.
Không nên lắp đặt các kết cấu như lồng sắt, lưới sắt, chuồng cọp hoặc biển quảng cáo trên lan can. Nếu đã lắp đặt, cần đảm bảo rằng có ô cửa thoát nạn được thiết kế và vị trí được xác định rõ ràng để dễ dàng mở và khóa khi cần. Nên chuẩn bị sẵn thang, thang dây và dây tự cứu để sử dụng trong trường hợp cần thoát nạn khi xảy ra cháy.
Mỗi căn hộ cần có ít nhất hai lối thoát nạn và luôn có sẵn các dụng cụ phá dỡ để tạo lối thoát nạn. Cần cài đèn pin để có ánh sáng khi mất điện. Không nên đặt đồ dùng gây cản trở lối thoát nạn. Cần lập kế hoạch và tập luyện về cách thoát nạn an toàn trong trường hợp cháy nổ xảy ra.
Khi xảy ra hỏa hoạn hoặc vụ nổ, cần duy trì bình tĩnh, tìm lối thoát nạn đã định sẵn. Sau đó, báo cho mọi người xung quanh để họ cũng có thể thoát ra khỏi vùng nguy hiểm. Cần gọi lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH qua số 114, thông báo cho chính quyền và Công an địa phương nơi cư trú. Sử dụng thiết bị chữa cháy để cố gắng dập tắt đám cháy tại chỗ.
Những biện pháp trên là những cách quan trọng để đảm bảo an toàn cho gia đình và cộng đồng khi xảy ra hỏa hoạn và sự cố cháy nổ. Công an thành phố Hà Nội kêu gọi tất cả cơ quan, tổ chức, cá nhân, và cộng đồng trên địa bàn phải thực hiện các biện pháp này để đảm bảo tính mạng, sức khỏe và tài sản của mọi người.
