QCVN 02:2020/BCA – Quy chuẩn quốc gia về kỹ thuật cho trạm bơm nước chữa cháy quy định các yêu cầu an toàn, kỹ thuật đối với trạm bơm nước chữa cháy cố định trong quá trình thiết kế, lắp đặt, vận hành, nghiệm thu, kiểm tra, bảo dưỡng và quản lý.
Phạm vi điều chỉnh
Phạm vi điều chỉnh của trạm bơm nước chữa cháy
Các công trình dưới đây, khi thiết kế, lắp đặt, bảo dưỡng và vận hành trạm bơm nước chữa cháy cố định, phải tuân theo Quy chuẩn QCVN 02:2020/BCA:
- Nhà cao trên 10 tầng.
- Nhà công cộng có sự tập trung đông người.
- Gara.
- Nhà sản xuất.
- Kho có diện tích trên 18.000m2.
Ngoài việc tuân theo Quy chuẩn này thì cần phải tuân theo các yêu cầu về phòng cháy, chữa cháy quy định trong các tài liệu khác liên quan.
Các quy định chung
Quy định chung về mặt kỹ thuật cho trạm bơm nước chữa cháy
- 1. Khi thiết kế, thi công, lắp đặt trạm bơm nước chữa cháy thì cần áp dụng các giải pháp kết cấu và bố trí mặt bằng để đảm bảo:
- Thuận tiện trong quá trình vận hành và sửa chữa trạm bơm.
- Trạm bơm nước chữa cháy phải được bảo vệ để tránh hư hỏng do cháy, nổ, ngập nước, phá hoại và các tình huống bất lợi khác.
- Dễ dàng tiếp cận trạm bơm từ bên ngoài trong trường hợp xảy ra sự cố cháy, nổ.
- 2. Thiết bị của trạm bơm nước chữa cháy cần phù hợp với môi trường lắp đặt, bao gồm độ ẩm, nhiệt độ, độ cao so với mực nước biển, mức độ ăn mòn của nước và hơi ẩm trong không khí.
- 3. Trong quá trình sử dụng, cần thực hiện vận hành, bảo dưỡng, sửa chữa, thay thế thiết bị trạm bơm nước chữa cháy theo hướng dẫn sử dụng và hướng dẫn bảo trì của nhà sản xuất, cùng với các quy định của quy chuẩn QCVN 02:2020/BCA.
Vị trí lắp đặt trạm bơm nước chữa cháy
Cần lựa chọn nơi đặt trạm bơm nước chữa cháy phù hợp để đảm bảo an toàn và tiện ích
- 1. Trạm bơm nước chữa cháy được đặt độc lập với các hạng mục công trình.
Trạm bơm nước chữa cháy cần được đặt trong một tòa nhà riêng, cách xa tối thiểu 16m so với các tòa nhà và công trình khác (không yêu cầu khoảng cách nếu trạm bơm nước chữa cháy được đặt trong cùng một tòa nhà có bậc chịu lửa I, II hoặc giữa trạm bơm và công trình có tường ngăn cháy).
- 2. Trạm bơm nước chữa cháy đặt trong tòa nhà và công trình.
Trạm bơm nước chữa cháy cần được tách biệt với các phòng khác bằng tường ngăn cháy có khả năng chịu lửa không dưới REI 150, sàn ngăn cháy có khả năng chịu lửa không dưới REI 60, cửa ngăn cháy có khả năng chịu lửa không dưới EI 70. Trạm bơm nước chữa cháy được đặt ở tầng 1 hoặc tầng hầm 1. Có thể đặt trạm bơm nước chữa cháy tại các tầng nổi khác trong tòa nhà khi phòng chứa bơm có cửa ra mở ra hành lang kết nối với buồng đệm thoát hiểm qua một lối đi được bảo vệ bằng kết cấu ngăn cháy loại 1.
- 3. Trạm bơm nước chữa cháy có thể được đặt cùng với máy bơm cấp nước sinh hoạt trong cùng một phòng hoặc nhà.
- 4. Khoảng cách tối thiểu cho phép giữa các thiết bị trong phòng máy bơm được quy định như sau:
- Từ cạnh bên của móng đặt máy bơm và động cơ điện đến tường nhà, khoảng cách tối thiểu phải là 70mm.
- Từ cạnh bệ máy bơm ở phía ống hút đến mặt tường nhà đối diện, khoảng cách tối thiểu là 1m. Từ cạnh bệ máy bơm ở phía động cơ điện đến mặt tường nhà, khoảng cách không được nhỏ hơn khoảng cách cần thiết để rút rôto của động cơ điện ra mà không cần phải tháo động cơ điện khỏi bệ máy.
- Với động cơ diesel làm mát bằng quạt gió, khoảng cách từ tường nhà tới két nước không được nhỏ hơn 3 lần chiều cao két nước động cơ diesel khi không có cửa đưa gió trực tiếp ra ngoài trạm bơm. Khoảng cách tối thiểu này có thể bằng 2m.
- Chiều cao của đáy bể chứa dầu cho động cơ diesel cần cao hơn miệng vào bơm cao áp của động cơ diesel. Trong trường hợp chưa có kích thước của nhà sản xuất, kích thước này có thể được lấy bằng 1,2m.
- Không được bố trí bồn nhiên liệu động cơ đốt trong quá gần với tủ điều khiển máy bơm nước chữa cháy mà không có vách ngăn. Khoảng cách tối thiểu giữa tủ điều khiển máy bơm nước chữa cháy với bồn nhiên liệu là 2m khi không có vách ngăn.
Máy bơm có đường kính ống đẩy từ 100mm được phép đặt dọc tường và vách nhà mà không cần có lối đi giữa máy bơm và tường, nhưng khoảng cách từ tường nhà đến móng đặt máy bơm không được nhỏ hơn 200mm. Được phép đặt hai máy bơm trên cùng một móng mà không cần bố trí lối đi lại giữa chúng, tuy nhiên, xung quanh móng phải có một lối đi riêng không nhỏ hơn 0,7m.
- 5. Chiều cao phòng của trạm bơm có thiết bị nâng cần đảm bảo khoảng cách từ đáy vật được nâng đến đỉnh các thiết bị đặt ở dưới không nhỏ hơn 0,5m. Chiều cao của trạm bơm không có thiết bị nâng lấy tối thiểu là 2,2m.
- 6. Phòng hoặc nhà đặt máy bơm nước chữa cháy có kích thước (6x9m) hoặc lớn hơn phải bố trí họng nước chữa cháy trong nhà với lưu lượng 2,5 l/s. Trong trường hợp nhà hoặc phòng bơm nước chữa cháy có động cơ diesel và bồn chứa nhiên liệu diesel cần được bảo vệ bằng hệ thống chữa cháy tự động.
- 7. Cần phải trang bị hệ thống chiếu sáng sự cố cho khu vực trạm bơm nước chữa cháy có nguồn điện dự phòng để đảm bảo thời gian hoạt động tối thiểu là 3 giờ. Nguồn điện dự phòng này không lấy từ nguồn ắc quy khởi động bơm.
- 8. Nhà bơm hay phòng bơm cần phải có hệ thống thoát nước dưới sàn nhà để tránh ngập nước cho khu vực này.
- 9. Phải lắp đặt hệ thống thông gió cưỡng bức hoặc thông gió tự nhiên cho phòng bơm, nhà bơm. Hệ thống thông gió trong trạm bơm phải đảm bảo nhiệt độ không khí trong trạm bơm không vượt quá 40°C.
- 10. Động cơ máy bơm, bồn chứa nhiên liệu và tủ điều khiển của các máy bơm nước chữa cháy cần được nối đất an toàn. Dây nối đất phải được làm từ đồng sợi hoặc đồng lá. Tiết diện dây nối đất cho động cơ máy bơm không nhỏ hơn 25mm2, cho bồn chứa nhiên liệu không nhỏ hơn 10mm2 và cho tủ điều khiển không nhỏ hơn 5mm2.
- 11. Bể nước chữa cháy
Khi bể nước chữa cháy sử dụng chung với bể nước phục vụ sinh hoạt trong tòa nhà, đường ống hút của hệ thống nước sinh hoạt phải được kết nối trên mức nước yêu cầu cho nhu cầu phòng cháy. Mỗi bể nước cần phải có van tự động làm đầy và van thủ công làm đầy riêng biệt.
==> Xem thêm: Sai lầm trong thiết kế, thi công hệ thống PCCC
Bơm nước chữa cháy
Bơm nước chữa cháy cần đạt các tiêu chuẩn quốc gia
- 1. Nguyên tắc khi lựa chọn bơm nước chữa cháy
Việc lựa chọn công suất bơm nước chữa cháy phải dựa trên yêu cầu về lưu lượng và áp suất cần thiết theo quy định của các tiêu chuẩn, quy chuẩn về phòng cháy chữa cháy sau đây:
- QCVN 06:2020/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình.
- TCVN 2622:1995 – Phòng cháy, chống cháy cho nhà và công trình – yêu cầu thiết kế.
- TCVN 4513:1988 – Cấp nước bên trong tiêu chuẩn thiết kế.
- TCVN 7336:2003 – Phòng cháy chữa cháy – hệ thống sprinkler tự động – Yêu cầu thiết kế và lắp đặt.
Khi lựa chọn bơm nước chữa cháy, cần dựa trên đường đặc tính lưu lượng và cột áp của từng nhà sản xuất bơm để đảm bảo công suất thiết kế được chọn trong khoảng từ 90% đến 140% (công suất hoạt động trên đường đặc tuyến của bơm).
Nếu nguồn nước được đặt dưới trục ống đẩy và áp suất nguồn cấp không đủ để đẩy nước vào bơm nước chữa cháy, thì cần sử dụng bơm tuabin trục đứng. Trong trường hợp này, không được sử dụng bơm ly tâm trục ngang.
Trên đây là một số thông tin quy chuẩn quốc gia về kỹ thuật cho trạm bơm nước chữa cháy. Mong rằng với những chia sẻ trên sẽ giúp các bạn có thêm kiến thức bổ ích. Quy chuẩn quốc gia về kỹ thuật cho trạm bơm nước chữa cháy đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và hiệu quả của hệ thống chữa cháy. Việc tuân thủ quy chuẩn này mang đến nhiều lợi ích như bảo vệ tính mạng và tài sản của mọi người, tạo ra một môi trường an toàn hơn. Để đạt được sự thành công, cần có sự hợp tác và đồng thuận từ tất cả các bên liên quan, sự giám sát chặt chẽ từ phía chính phủ và các tổ chức quản lý.
