Hệ thống đường ống dẫn hơi nóng: Sử dụng hơi nóng trong sản xuất công nghiệp đã trở nên rất phổ biến. Việc ứng dụng lò hơi – nồi hơi để tạo ra hơi nóng, hơi quá nhiệt phục vụ cho nhu cầu sản xuất là tất yếu. Vậy việc vận chuyển hơi nóng từ lò hơi đến vị trí sử dụng hơi bằng phương tiện gì? Vâng, chủ đề hôm nay chúng ta sẽ đi tìm hiểu về hệ thống đường ống dẫn hơi nóng. Mời Quý Vị cùng tham khảo!
Tìm hiểu về hệ thống đường ống dẫn hơi nóng
Hệ thống đường ống dẫn hơi nóng là một hệ thống các đường ống, phụ kiện đường ống, các thiết bị van hơi nóng, thiết bị đo lường được tổ hợp nhằm dẫn hơi nóng từ nguồn cung cấp(lò hơi) đến vị trí sử dụng cần thiết.
Như đã biết, hơi nóng có tính chất là nhiệt độ cao, áp suất cao. Vì vậy, các đường ống và thiết bị đường ống sử dụng trong hệ thống ống dẫn hơi nóng đều phải có khả năng chịu nhiệt tốt, chịu áp tốt. Thông thường, các chất liệu mà van – đường ống và phụ kiện hay được sử dụng cho môi trường hơi nóng như: inox, thép, gang luyện.
Tùy thuộc lưu chất ở dạng hơi nóng gì mà chúng ta phải lựa chọn chất liệu, tiêu chuẩn của ống dẫn cũng như các thiết bị van – phụ kiện đường ống cho phù hợp. Hệ thống yêu cầu phải được kiểm định chất lượng theo quy định.
Các tiêu chuẩn – quy chuẩn đối với đường ống dẫn hơi nóng
TCVN 6158:1996: Tiêu chuẩn kỹ thuật đường ống dẫn hơi nước và nước nóng
TCVN 6159:1996: Tiêu chuẩn về phương pháp kiểm thử đường ống dẫn hơi nước và nước nóng
TCVN 6008:2010: Tiêu chuẩn kỹ thuật và phương pháp thử thiết bị áp lực – mối hàn
QTKĐ-04: 2016/BLĐTBXH: Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn hệ thống đường ống dẫn hơi và nước nóng của Bộ LĐTBXH
QCVN 04:2014/BCT: Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về an toàn đường ống dẫn hơi và nước nóng nhà máy điện
QTKĐ 04: 2017/BCT: Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn hệ thống đường ống dẫn hơi nước, nước nóng của Bộ Công thương
Yêu cầu kỹ thuật đối với đường ống và các thiết bị trên đường ống
- Đường ống phải được phân cấp theo tính chất môi trường làm việc hay tính chất của lưu chất. Phân cấp đường ống dẫn theo bảng chỉ dẫn dưới đây:
| Cấp ống dẫn | Lưu chất làm việc | Thông số giới hạn của lưu chất | |
| Nhiệt độ(°C) | Áp suất(Mpa) | ||
| 1 | A – Hơi quá nhiệt | Trên 580 | Không giới hạn |
| B – Hơi quá nhiệt | trên 540 đến 580 | Không giới hạn | |
| C – Hơi quá nhiệt | Trên 450 đến 540 | Không giới hạn | |
| D – Hơi quá nhiệt | Đến 450 | Lớn hơn 3.9 | |
| E – Hơi bão hòa và nước nóng | Lớn hơn 115 | Lớn hơn 8.0 | |
| 2 | A – Hơi quá nhiệt | Trên 350 đến 450 | Đến 3.9 |
| B – Hơi quá nhiệt | Đến 350 | Từ 2.2 đến 3.9 | |
| C – Hơi bão hòa và nước nóng | Lớn hơn 115 | Từ 3.9 đến 8.0 | |
| 3 | A – Hơi quá nhiệt | Trên 250 đến 350 | Đến 2.2 |
| B – Hơi quá nhiệt | Trên 250 | Từ 1.6 đến 2.2 | |
| C – Hơi bão hòa và nước nóng | Lớn hơn 115 | Từ 1.6 đến 3.9 | |
| 4 | A – Hơi quá nhiệt và hơi bão hòa | Trên 115 đến 250 | Trên 0.07 đến 1.6 |
| B – Nước nóng | Lớn hơn 115 | Đến 1.6 | |
- Đơn vị thiết kế chịu trách nhiệm lên sơ đồ, kết cấu và vật liệu đường ống hợp lý; phải tính toán độ bền, sự giãn nở nhiệt của đường ống phù hợp.
- Các bộ phận, chi tiết của đường ống phải được kết nối với nhau bằng mối hàn dưới lớp bảo vệ.
- Không thực hiện kết nối ống nối, ống xả, van hay bất kỳ chi tiết khác bằng mối hàn tại các vị trí uốn cong của ống dẫn. Trong trường hợp đặt biệt chỉ cho phép kết nối một ống đường kính trong nhỏ hơn 20mm
- Các thiết bị van xả, van khóa phải có chỉ dẫn vận hành, chiều mở rõ ràng. Thang chia độ cho mở van phải được đánh dấu chính xác bằng sơn không phai.
- Trang bị đầy đủ các thiết bị phụ kiện nồi hơi, van bảo vệ như: Van an toàn, van giảm áp, van xả khí, áp kế theo thiết kế.
- Đường ống đặt tại các vị trí đông người qua lại và nhiệt độ môi trường xung quanh cao hơn 45°C phải thực hiện bọc bảo ôn sao cho nhiệt độ môi trường tiếp xúc với bề mặt ngoài đường ống không vượt quá 45°
- Độ làm mỏng của thành đường ống tại vị trí uốn cong không lớn hơn 15%.
- Độ cong vị trí uốn không vượt quá 12,5% đường kính danh nghĩa đường ống
- Cần phải thiết kế giá đỡ, gối tựa cho đường ống hợp lý, phải tính toàn đến độ giãn nở do nhiệt của đường ống.
- Các đoạn ống dẫn hơi nóng làm việc ở điều kiện áp suất lên đến 2.2 Mpa thì phải trang bị một ống xả và 2 van chặn lắp liên tiếp để ngắt, điều chỉnh khi sấy nóng; hoặc xả thải cho đoạn ống này.
- Đối với đoạn ống có áp suất làm việc quy ước lớn hơn 20 Mpa thì phải lắp đặt ống xả, van chặn, van điều áp lắp liên tiếp với nhau.
- Những đoạn ống cần làm sạch thường xuyên phải lắp đặt van xả cặn ở vị trí thấp nhất đoạn ống; cuối đoạn ống phải có các van chặn; vị trí cao nhất đoạn ống lắp đặt van xả khí.
- Ống dẫn hơi bão hòa hay đoạn ống cụt của ống dẫn hơi quá nhiệt phải được trang bị bẫy hơi, xả nước ngưng liên tục.
Xem thêm: Thông số kỹ thuật van bướm inox điều khiển điện
Quy định về ký hiệu và màu sơn trên đường ống dẫn hơi nóng
Bảng quy ước ký hiệu và màu sơn ống dẫn hơi nóng
| STT | Tên ống dẫn
| Ký hiệu qui ước | Màu sơn | |
Ống | Vòng | |||
| 1 | Hơi quá nhiệt áp suất đến 3.9 Mpa | Hqn – 3g | Đỏ | Không có vòng |
| 2 | Hơi quá nhiệt áp suất trên 3.9 đến 14 Mpa | Hqn – 140 | Đỏ | Đen |
| 3 | Hơi quá nhiệt áp suất trên 14 Mpa | Hqn > 140 | Phủ kim loại | Đỏ |
| 4 | Hơi quá nhiệt trung gian | Hqn – tg | Đỏ | Xanh da trời |
| 5 | Hơi bão hòa | Hbh | Đỏ | Vàng |
| 6 | Hơi trích và đối áp | Ht | Đỏ | Xanh lá cây |
| 7 | Nước lọc hóa học | Nhh | Xanh lá cây | Trắng |
| 8 | Nước ngưng | Nnt | Xanh lá cây | Xanh nước biển |
| 9 | Nước cung cấp | Ncc | Xanh lá cây | Không có vòng |
| 10 | Xả và thổi | Xt | Xanh lá cây | Đỏ |
| 11 | Nước kỹ thuật | Nkt | Đen | Không có vòng |
| 12
| Ống nước thu hồi nhiệt | |||
| Mạng đi | Mđ | Xanh lá cây | Vàng | |
| Mạng về | Mv | Xanh lá cây | Nâu | |
Bảng quy ước ký hiệu các thiết bị
| Tên thiết bị | Ký hiệu quy ước |
| Nồi hơi | Nh |
| Bơm hơi | Bh |
| Bơm tuabin | Btb |
| Bơm điện | Bđ |
| Bộ khử khí | Bkk |
| Bộ bốc hơi | Bbh |
| Bộ gia nhiệt hệ thống tái sinh | Bgn |
| Bộ xử lý nước hóa học | Bnhh |
| Nồi hấp | Nha |
| Bộ quá nhiệt | Bqn |
| Bộ hâm nước | Bhn |
| Tuabin | Tb |
| Bình ngưng tụ | Bngt |
| Máy hơi nước | Mhn |
| Các thiết bị khác | TBk |
Tổng kết
Hơi nóng là nguồn năng lượng không thể thiếu trong sản xuất công nghiệp ngày nay. Tính chất của nó là mang nhiệt lượng lớn và có áp suất cao. Cũng vì vậy mà hệ thống đường ống dẫn hơi nóng cần phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn, quy chuẩn về kỹ thuật. Không những vậy, chúng cũng cần được kiểm tra, kiểm định định kỳ để đảm bảo an toàn vận hành lò hơi cũng như các dây chuyền sản xuất công nghiệp.
Trên đây, bài viết đã đưa ra các tiêu chuẩn – quy chuẩn của các cơ quan chức năng yêu cầu đối với hệ thống ống dẫn hơi nóng, hơi quá nhiệt. Đây là các tiêu chuẩn quốc gia(TCVN), và yêu cầu các đơn vị tổ chức phải đảm bảo tuân thủ, bảo đảm an toàn lao động. Quý Vị có thể tham khảo chi tiết các tiêu chuẩn, quy chuẩn thông qua các phương tiện internet với từ khóa là số hiệu của tiêu chuẩn, quy chuẩn chúng tôi đã liệt kê ở trên.
