Trong hệ thống khí nén thì bộ lọc hay bộ tách nước khí nén là một bộ phận tùy chọn cho bộ lọc khí nén. Nó có tác dụng lọc, tách nước, hơi nước và bụi bẩn, các tạp chất ra khỏi khí nén. Bộ tách nước có khả năng lọc sạch tới 99% các tạp chất và hơi nước có trong khí nén. Ở các hệ thống có yêu cầu khắt khe về chất lượng khí nén, người ta sẽ lắp kết hợp máy sấy khí nén và bộ lọc khí nén.
Tại sao phải sử dụng bộ tách nước khí nén?
Như đã trình bày, chức năng của bộ lọc tách nước này là loại bỏ nước, hơi nước, tạp chất trong khí nén. Vì vậy, câu trả lời cho vấn đề này chính là: bởi vì khí nén sử dụng cho hệ thống sản xuất yêu cầu độ tinh khiết nhất định nào đó; nhằm tránh ảnh hưởng xấu đến sản phẩm thành phẩm do nguồn năng lượng khí nén không đủ tinh khiết. Không khí tự nhiên xung quanh được máy nén khí thu thập và nén lại tạo ra khí nén. Không khí này luôn tồn tại hơi nước và các tạp chất. Vì vậy khí nén được tạo ra cũng chứa đụng hơi nước và tạp chất đó.
Bộ tách nước khí nén trong hệ thống khí nén
Nước và tạp chất nếu không được loại bỏ thì sẽ gây ảnh hưởng rất xấu đến vận hành hệ thống van điều khiển khí nén và hiệu quả sản xuất:
- Tạp chất, hơi nước tích tụ có thể gây oxy hóa, hoen gỉ dẫn đến hỏng đường ống dẫn khí nén.
- Tạp chất, nước cũng có thể làm oxy hóa, kẹt gây hỏng hóc thiết bị thực thi truyền động(xy lanh khí nén, động cơ khí nén,…)
- Nếu khí nén được sử dụng như một năng lượng sấy thì tạp chất, hơi nước cũng không đảm bảo được nhiệt độ, độ ẩm. Khi đó, sản phẩm thành phẩm chắc chắn sẽ bị ô nhiễm; hư hỏng do độ ẩm cao,…
Người ta thường sử dụng bộ tách nước ở các hệ thống khí nén nhỏ; một nhánh trong hệ thống; hoặc khoảng cách từ máy sấy khí nén đến thiết bị sử dụng quá xa. Ở các hệ thống yêu cầu cao về độ tinh khiết của khí nén, hay các yêu cầu khắt khe khác, người ta sẽ sử dụng tích hợp cả máy sấy và bộ tách nước khí nén.(kể cả khi khoảng cách từ máy sấy đến thiết bị thực thi không xa)
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của bộ tách nước khí nén
Cấu tạo của bộ lọc hay bộ tách nước cũng khá đơn giản. Nó gồm các bộ phận sau:
- Thân bộ lọc có thiết kế cửa vào, cửa ra cho khí nén
- Lõi lọc rỗng gồm: phần tử lọc là các sợi kim loại(hoặc vật liệu tổng hợp kết thành lưới) có khả năng lọc tạp chất cỡ 5 – 70µm. Phần rỗng bên trong trang bị các lá kim loại sắp xếp sao cho khí nén đi qua lõi rỗng theo hình xoắn ốc.
- Cốc chứa nước ngưng và van xả ngưng
- Tấm ngăn cách không cho nước ngưng đi ngược lên, tiếp xúc với khí nén khô
Nguyên lý hoạt động của bộ tách nước trong khí nén dựa theo cơ chế lực ly tâm, và trọng lực của nước, bụi nặng hơn khí nén. Cụ thể:
– Khí nén đi vào bộ lọc theo cửa vào, đi vào lõi rỗng. Các lá kim loại trong lõi rỗng khiến khí nén di chuyển theo hình xoắn ốc. Với áp suất cao và vận tốc nhanh, khí nén di chuyển trong lõi này có hình dáng như một vòi rồng. Nhờ lực ly tâm, hơi nước, bụi bẩn sẽ di chuyển ra máp ngoài của vòi rồng và bám vào phần tử lọc. Đồng thời, khí nén sẽ đi xuyên qua các phân tử lọc để di chuyển đến cửa ra của bộ tách nước. Nước và bụi bẩn sẽ ngưng tụ bên trong phần tử lọc và rơi xuống cốc ngưng.
– Khi nước ngưng tích tụ một mức độ nào đó, người vận hành phải có trách nhiệm mở van xả ở loại có van xả thủ công. Ở bộ tách nước có van xả tự động, van sẽ tự xả ngưng khi đạt đến mức độ nào đó nhờ van phao điện.
– Nếu hệ thống vận hành yêu cầu chất lượng khí nén cao hơn thì khí nén sẽ tiếp tục được đưa sang bộ lọc tinh(có khả năng lọc hơi nước, tạp chất ở cỡ 0,01µm).
Xem thêm: Tìm hiểu nguyên lý hoạt động van bướm điều khiển khí nén
Một vài hư hỏng ở bộ tách nước khí nén – Nguyên nhân và cách khắc phục
Dưới đây là một vài lỗi thường gặp ở bộ lọc tách nước khí nén. Các bạn hãy kiểm tra và khắc phục sự cố theo các cách tương ứng nhé:
- Lỗi không lọc được: có 3 nguyên nhân cho tình trạng không lọc được:
1 – Lắp sai bộ lọc, phần tử lọc lắp bị ngược: Cần xem xét và lắp lại cho đúng.
2 – Nước, cặn bẩn tại cố ngưng quá nhiều: Thực hiện xả ngưng hoặc lắp van xả tự động. Nếu đã có van xả tự động thì có lẽ van xả đã bị hỏng, cần thay thế.
3 – Phần tử lọc quá bẩn: thường xuyên vệ sinh và có thể thay thế định kỳ. - Khí nén bị thất thoát ra ngoài môi trường ở van điều áp: nguyên nhân của tình trạng này là do van điều áp bị lắp sai. Hãy tháo ra và lắp lại.
Xem thêm: Lưu ý khi sử dụng van bi điều khiển khí nén
Một vài lưu ý khi lắp đặt và sử dụng bộ lọc tách nước khí nén
- Tùy vào nhu cầu về chất lượng khí nén mà bạn có thể cân nhắc thiết kế hệ thống lọc: Máy sấy khí nén – bộ lọc; bộ lọc thô – bộ lọc tinh; Máy sấy – bộ lọc thô – bộ lọc tinh,..
- Vị trí lắp đặt bộ tách nước phải được tính toán cẩn thận khi khoản cách giữa máy nén khí và thiết bị sử dụng khí nén quá xa.
- Lên quy trình, lịch trình thực hiện kiểm tra, bảo dưỡng. Thực hiện công tác này nghiêm chỉnh để đảm bảo thiết bị và hệ thống vận hành ổn định.
Trên đây, Chúng tôi đã chia sẻ một số kiến thức cơ bản về thiết bị bộ lọc – bộ tách nước khí nén. Nếu Quý vị còn vấn đề thắc mắc, hoặc nội dung kiến thức muốn bổ sung; Hãy gửi đóng góp tại phần comment bên dưới, hoặc gửi về hòm thư: kinhdoanh@tuanhungphat.vn nhé! Trân trọng!
