Như chúng ta đã biết, van một chiều được thiết kế chỉ cho phép lưu chất đi qua một hướng nhất định và ngăn dòng chảy ngược lại. Vậy loại van này được cấu tạo như thế nào? Có đặc điểm nào nổi bật và khác biệt so với các loại van khác để thực hiện nhiệm vụ, chức năng đó.
Ở bài trước chúng ta đã cùng tìm hiểu các kiến thức về van 1 chiều, khái niệm Check valve là gì? Bài viết hôm nay chúng tôi sẽ giới thiệu cấu tạo chung và cấu tạo chi tiết của các loại van một chiều, cùng tìm hiểu nhé!
Cấu tạo chung của van một chiều
Theo thống kê, về cơ bản các loại van một chiều sẽ có cấu tạo khác nhau nhưng về cấu tạo chung đều có những bộ phận chính dưới đây:
Cấu tạo van một chiều
- Thân van (Body)
Được sản xuất bằng chất liệu đồng, inox, thép, nhựa… có độ bền cao, chống va đập tốt, chịu được áp lực cao, nhiệt độ cao, chống ăn mòn, chống oxy hóa. Bên ngoài thân van còn được sơn phủ Epoxy chống bám bụi, tăng thẩm mỹ và khả năng chống chịu với điều kiện môi trường.
- Đĩa van (disc)
Được làm bằng chất liệu đa số là inox hặc thép bọc cao su chống ăn mòn, han gỉ. Có hình dạng tròn với van 1 chiều dạng lá, bán nguyệt với van 1 chiều cánh bướm, quả bóng với van 1 chiều bi…
- Chốt định vị
Có tác dụng kết nối phần thân van với phần đĩa van đảm bảo an toàn, chắc chắn.
- Vòng đệm
Chất liệu cao su EPDM có độ bền cao với chức năng làm kín, giảm tiếng ồn, giảm ma sát trong quá trình vận hành van.
- Phần kết nối
Có 2 kiểu nối ren, nối bích theo tiêu chuẩn hoặc rắc co tùy vào từng loại van và hệ thống đường ống.
Cấu tạo chi tiết các loại van một chiều
Để phù hợp và đáp ứng với mục đích sử dụng, mỗi loại van 1 chiều sẽ có cấu tạo riêng với những điểm khác nhau. Dưới đây là cấu tạo của một số loại phổ biến, thông dụng chúng tôi đã tổng hợp:
Cấu tạo van 1 chiều lá lật
Van 1 chiều lá lật thuộc dạng van một chiều cửa xoay, khi vận hành đĩa van cố định trên bản lề và xoay quanh chốt theo kiểu lật đi lật lại cùng dòng chảy nên gọi là van 1 chiều lá lật. Loại van này được ứng dụng chủ yếu là trong hệ thống đường ống nước sạch, nước thải, khí nén, hơi nóng… Về cấu tạo, gồm các bộ phận chính dưới đây:
Cấu tạo van một chiều inox lá lật
- Nắp đậy: được làm bằng chất liệu gióng thân van: inox, gang được kết nối với thân van tạo thành một khối thống nhất, làm kín lưu chất.
- Chốt định vị, chốt đĩa, chốt bản lề: thường được làm bằng thép không gỉ
- Thân van: bộ phận chịu áp lực chính, được đúc nguyên khối bằng chất liệu đồng, inox, gang, nhựa… có độ bền cơ học cao, chống chịu tốt với điều kiện nhiệt độ, áp lực cao.
- Đĩa van: được thiết kế nghiêng 45 độ có thể lật lên lật xuống tự do bằng chất liệu inox, thép bọc cao su hoặc gang. Vì đây là bộ phận trực tiếp tiếp xúc với lưu chất.
- Phần kết nối với đường ống: dạng 2 mặt bích với kích cõ lớn đảm bảo độ chắc chắn, an toàn cao hoặc kết nối ren với kích thước nhỏ.
- Vòng đệm: chất liệu cao su có độ mềm, dẻo và đàn hồi tốt với chức năng làm kín, tránh tình trạng rò rỉ lưu chất và giảm tiếng ồn trong quá trình vận hành.
Cấu tạo van một chiều cánh bướm
Van một chiều cánh bướm còn được gọi là van một chiều dạng tấm hoặc dạng đĩa gấp. Về cấu tạo, điểm khác biệt của van một chiều cánh bướm là được thiết kế thêm lò xo, cụ thể như sau:
Cấu tạo van một chiều cánh bướm
- Thân van: được làm từ inxox, gang, nhựa…hai mặt được phủ bởi lớp sơn epoxy cao cấp với độ dày ≥300 μm.
- Lá van: gồm 2 nửa hình bán nguyệt được sản xuất bằng chất liệu từ Inox CF8/CF8M, được gắn vào chốt bản lề cùng lò xo móc.
- Lò xo móc: được lồng vào trục giữ lá van, có chức năng tạo lực ép cho cánh van luôn ở trạng thái đóng khi không có áp lực dòng chảy, chất liệu Inox 304/316, độ bền cao, chống rỉ sét.
- Giá đỡ: điểm kết nối và cố định giữa chốt bản lề với phần thân van để đảm bảo chắc chắn.
- Chốt bản lề: chốt cố định để đĩa van xoay quanh nó.
- Kiểu kết nối với đường ống: dạng wafer (dạng kẹp), dạng Lug kết nối tai bích hoặc dạng Semi lug kiểu tai bích rút gọn.
Cấu tạo van một chiều bi – Ball check
Van 1 chiều bi là loại van khá đặc biệt, được thiết kế theo kiểu chữ Y, đĩa van là một quả bóng hình tròn, cụ thể gồm:
Van một chiều bi
- Nắp van: giống chất liệu của thân van, được kết nối với thân bằng hệ thống bu lông và đai ốc.
- Thân van: được đúc nguyên khối bằng chất liệu có độ cứng tốt, chống nhiệt độ cao, áp lực lớn: inox 304, 316, đồng, gang…
- Bi van: có hình tròn, có trọng lượng nhẹ, được làm bằng inox chống ăn mòn.
Cấu tạo van một chiều cối
Van một chiều cối là loại van được cấu tạo hình dạng giống như chiếc cối, bên trong có lò xo, nhờ vào áp lực của lò xo mà đĩa van tự động đóng, mở. Cấu tạo của van gồm các bộ phận chính như sau:
Cấu tạo van một chiều dạng cối
- Thân van: được làm từ vật liệu kim loại inox, chịu được nhiệt độ và áp lực cao, khả năng chống va đập và chống ăn mòn tốt.
- Đĩa van: bộ phận trực tiếp tiếp xúc với lưu chất thường làm bằng SUS201, SUS304.
- Lò xo: chất liệu inox 201, inox 304 hoặc inox 316 có chức năng truyền động, hỗ trợ van đóng mở dựa vào lực đàn hồi của lò xo.
Cấu tạo van 1 chiều đối trọng
Van một chiều đối trọng hay còn gọi là van một chiều quả cân thủy lực là loại van được thiết kế thêm bộ phận đòn bẩy đối trọng giúp quá trình vận hành dễ dàng hơn. Cấu tạo gồm:
- Thân van: được đúc nguyên khối và kết nối với đường ống theo kiểu mặt bích, được chế tạo bằng chất liệu: inox, gang, thép…
- Đĩa van: kết nối với trục van, có nhiệm vụ đóng mở van, thường được làm bằng inox, thép.. có đặc tính chống han gỉ, ăn mòn.
- Ty van hay có thể gọi là trục van được gắn kết với đĩa van. Bộ phận này có vai trò chính là cố định vị trí cho đĩa van; và truyền động lực tác động từ đòn bẩy đến đĩa van, hay ngược lại(từ đĩa van đến đòn bẩy).
- Đòn bẩy: hay còn gọi là đòn bẩy thủy lực, là một thanh dài chất liệu chủ yếu là gang. Bộ phận này kết nối quả cân đối trọng với ty van để hoàn thành hệ truyền động: Quả cân – đòn bẩy – ty van – đĩa van. Hệ này thực thi, vận hành đóng mở van.
- Quả cân đối trọng: Là một quả kim loại được thiết kế bằng gang dẻo hoặc thép, vị trí nằm trên đòn bẩy, có nhiệm vụ cân bằng hệ thống trong quá trình vận hành.
- Vòng đệm kín: cao su EPDM giúp làm kín, tránh tình trạng rò rỉ và làm giảm tiếng ồn.
- Ngoài ra còn có một số phụ kiện khác như vòng khóa, ổ đỡ, chốt, bu lông…
Cấu tạo van một chiều lá
Van một chiều lá (Wafer Check Valve) còn gọi là van một chiều dạng đĩa, van một chiều dạng treo. Chúng có cấu tạo khá giống van lá lật, điểm khác biệt là được thiết kế mỏng và nhẹ hơn, cụ thể, bao gồm:
Cấu tạo van một chiều dạng lá
- Thân van: được làm bằng chất liệu inox hoặc nhựa, bên ngoài than van là kết cấu khung để lắp đặt các bộ phận khác.
- Đĩa van: được gắn với bản lề của van, thiết kế dạng đĩa lật, có chức năng đóng, mở van.
- Móc treo: chất liệu inox chắc chắn vì đây là bộ phận giúp treo van lên đảm bỏ van cân đối, chính xác.
- Bản lề: có chức năng giữ đĩa van đảm bảo chắc chắn trong quá trình vận hành.
- Gioăng làm kín: được thiết kế bên trong đĩa van giúp van đóng mở dễ dàng hơn, giảm âm, giúp van không bị rò rỉ. Ngoài ra còn có phần gioăng ở vị trí kết nối với mặt bích có tác dụng tăng ma sát để quá trình lắp đặt dễ dàng hơn.
Xem thêm: Cấu tạo van bướm điều khiển khí nén chi tiết
Tổng kết
Bài viết trên đây chúng tôi đã tổng hợp những thông tin chi tiết về cấu tạo van một chiều. Nếu quý vị còn câu hỏi hoặc thắc mắc khác vui lòng để lại bình luận phía dưới bài viết, chúng tôi sẽ phản hồi trong thời gian sớm nhất. Ngoài ra, nếu quý vị có nhu cầu mua hàng, nhận báo giá van 1 chiều hãy liên hệ đến số hotline của Tuấn Hưng Phát, bộ phận chăm sóc khách hàng sẽ tư vấn, hỗ trợ và gửi báo giá chính xác.
=> Bài tiếp theo: Phân loại van một chiều
